Óráid Uachtarán na Poblachta faoin Eoraip [en] [fr]

25 Aibreán 2024

A Phríomh-Aire uasail,
Madam Uachtarán an Tionóil Náisiúnta,

a Bhan-Airí agus a Airí uaisle,
a Bhan-Phríomh-Aire uasail,
a Choimisinéir Eorpach uasail,
a BhanTeachtaí agus a Theachtaí pairliminte uaisle,
a BhanFheisirí agus a Fheisirí Eorpacha uaisle,
a Ard-Ionchúisitheoir uasail,
a Cheann Foirne na bhFórsaí Armtha uasail,
a Mhaor Réigiúnach uasail,
Madam Méara,
a Reachtaire uasail,
a Bhan-ambasadóirí agus a Ambasadóirí uaisle,
a dhaoine uaisle i bhur gcéimeanna agus bhur gcáilíochtaí.

Seacht mbliana tar éis m’óráid sa Sorbonne, bhí mé ag iarraidh teacht anseo, go dtí an áit chéanna seo, chun ceangal a dhéanamh arís le snáithe ár n-éachtaí agus labhairt ar ár dtodhchaí. Ár dtodhchaí Eorpach, ach todhchaí na Fraince dá réir sin ar ndóigh. Tá siad doscartha.

Anseo féin, i mí Mheán Fómhair 2017, dúirt mé gur ró-mhinic nach raibh ár n-Eoraip ag iarraidh a thuilleadh a bhaint amach, ná a thuilleadh moltaí a chur chun cinn, as atuirse nó eagla a bheith cróga. Agus géilleadh an spiorad Eorpach dóibh siúd a d’ionsaigh é.
Mhol mé ag an am sin Eoraip níos aontaithe, níos ceannasaí agus níos daonlathaí a thógáil. Níos aontaithe chun dul i ngleic le cumhachtaí eile agus le hathruithe na haoise, níos ceannasaí ionas nach mbrúfadh daoine eile a cinniúint, a luachanna, a bealaí maireachtála anuas uirthi, níos daonlathaí toisc gurb í an Eoraip an dúthaigh seo inar rugadh an daonlathas liobrálach agus áit a gcinneann daoine a gcúrsaí féin.

Shocraigh mé ansin léaslíne mar dháta, seacht mbliana. Anois táimid sroichte chomh fada leis. Bhuel, níor éirigh linn i ngach rud. Agus caithfidh muid a bheith soiléir inár n-aigne, go háirithe agus sinn ag iarraidh ár nEoraip a dhéanamh níos daonlathaí, caithfear é sin a thuiscint. Tá an dul chun cinn teoranta ar an gceist seo. Uaireanta as drogall na conarthaí a athrú, ár rialacha, ár n-eagraíocht chomhchoiteann a athrú. Agus fiú má bhí roinnt nuálaíochtaí san ábhar agus gur rinneadh coinbhinsiúin agus machnaimh thábhachtacha, ní dheachaigh muid sách fada.

Ach bhí rath ar rudaí áirithe, go mórmhór i dtéarmaí aontacht agus flaithiúnais, rud nár ghá go mbeadh sé sa chinniúint. Tá an Eoraip imithe trí ghéarchéimeanna gan fasach sa tréimhse seo freisin. Brexit, ar ndóigh, pléasc a bhfuil a iarmhairtí díobhálacha feicthe againn ó shin i leith, agus a chiallaíonn, rud a bhí mé in ann a thabhairt faoi deara, inniu, nach bhfuil fonn ar aon duine imeacht ón Eoraip ná ón euro. An phaindéim dhomhanda, filleadh tobann an bháis inár saol, an cogadh san Úcráin, filleadh na tragóide sa saol laethúil agus rioscaí á théann go bunús ar ár mór-roinn.

Ach ina ainneoin sin, agus i gcomhthéacs a bhí i gcónaí , le blianta beaga anuas, comhdhéanta de luasghéarú na n-athruithe timpeallachta agus teicneolaíochta atá ag cur claochlú as cuimse ar thoscaí ár slí maireachtála agus ár modh táirgthe, rinne ár nEoraip cinntí agus bhog sí ar aghaidh. Agus tá coincheap seo an fhlaithiúnais a bhféadfadh cosúlacht an-Fhrancach a bheith air seacht mbliana ó shin, tar éis é féin a chur ina luí de réir a chéile ar an Eoraip. Agus in ainneoin an teaglaim ghéarchéime seo gan fasach, is annamh a rinne an Eoraip an oiread sin dul chun cinn, agus is toradh ar ár gcomhoibriú é seo. Agus rinneadh seo, trí roinnt céimeanna stairiúla dar liom, atá bainte amach againn le blianta beaga anuas.

Ar an gcéad dul síos, an rogha airgeadais a aontaíodh le teacht aniar as an bpaindéim. Ba mhaith liom é a chur i gcuimhne, mar níor tráchtadh ar an ábhar seo, ar ndóigh, sular tháinig an phaindéim. Ach nuair a mholamar acmhainn fiachais choitinn do na Francaigh, dúradh linn gur smaoineamh iontach Francach a bhí ann, ach mar sin féin, sin a tharla. Is ea, bhíomar in ann comhaontú Francach-Gearmánach a thógáil cúpla seachtain tar éis thús na paindéime. Ansin, thugamar go dtí an Eoraip é chun 800 billiún euro a chruinniú. Ba é an chéim seo i dtreo comhfhiachas ann féin an rud ar thug an tAire Airgeadais Scholz, a tháinig chun bheith ina Sheansailéir níos déanaí, tráth Hamiltonach air, agus an ceart aige. Roghnú Eoraip aontaithe a bhí ann, a bhfuil a hiarmhairtí díreacha feicthe againn i ngach áit i gceanntair ár départements, inár gceantair bardais. A bhuí leis an méid atá déanta againn san Eoraip, bhíomar in ann tionscadail téarnaimh a chur ar bun, tacaíocht a thabhairt dár ngnólachtaí, agus bhí gnónna beaga ar fud na tíre in ann na tairbhí a bhaint astu.

Ba é an dara rogha cinntitheach ná aontacht straitéiseach a roghnú ar ábhair a bhí fanta go dtí sin faoi chúram na náisiún amháin. Sláinte: tá an Coimisinéir Breton anseo, a chuimhníonn air, an té a rinne píolótú le huachtarán an Choimisiúin agus lena chomhghleacaí i bhfeighil na sláinte, ar pholasaí nach raibh ann roimhe, nach raibh foráil déanta dó sna téacsanna. Táirgeadh vacsaíní san Eoraip , cinntíodh soláthairtí slána agus dáileadh iad ar fud na hEorpa. Rinneamar é. Agus má bhí an Fhrainc in ann vacsaíniú a dhéanamh ó thús 2021, is é an chúis a bhí leis sin go raibh an fhreagairt Eorpach sin ann agus an cumas seo chun an beartas seo a thógáil cé nach raibh sé scríofa fós inár dtéacsanna. Níor tháirgeamar an vacsaín sin ar ár dtalamh féin, sinne, Francaigh bíodh de umhlaíocht ionainn é a aithint. Is tríd an Eoraip agus an gníomh gasta seo a bhíomar in ann bogadh ar aghaidh. Ar an mbealach céanna, maidir le fuinneamh, cé a shíl go bhféadfaimis fáil réidh lenár spleáchas ar hidreacarbóin na Rúise, ceannach i gcomhpháirt agus ár margadh leictreachais a athchóiriú chomh tapa sin? Agus an chosaint: cé a chuirfeadh geall ar aontacht na hEorpa ón gcéad lá d’ionsaí na Rúise san Úcráin agus ar thacaíocht mhíleata ollmhór ón Aontas Eorpach? Agus rinne muid é.

Is é an tríú céim chinntitheach le blianta beaga anuas ná go bhfuil tús curtha againn leis an mbuntsraith a leagan síos do fhlaithiúnas teicneolaíochta agus tionsclaíoch níos fearr. Ní bheadh glactha ag aon limistéar den domhan seachas an Eoraip oiread agus a ghlacamar a bheith ag brath ar dhaoine eile le haghaidh táirgí ríthábhachtacha, comhpháirteanna riachtanacha. I 2018, sheolamar tionscnamh leis an nGearmáin chun tacú lenár dtionscal cadhanraí, ansin leathnaíodh é chuig hidrigin, táirgí leictreonacha agus fiú sláinte. Táimid tar éis tionscadail mhóra a sheoladh freisin leis an nGearmáin, tainceanna na todhchaí, córas comhraic aeir na todhchaí, agus lenár gcairde Ollannacha ar fhomhuireáin, tionscnaimh struchtúracha iad seo freisin. Ach ó aimsir na paindéime, agus go háirithe ó na chéad seachtainí tar éis ionsaí na Rúise ar an Úcráin, thógamar fíorstraitéis neamhspleáchais, le linn chruinniú mullaigh Versailles. Sea, is é seo an neamhspleáchas straitéiseach seo a raibh muid ag caint faoi ag an am, ag glacadh leis an gcoincheap seo mar Eorpaigh, an rogha seo chun deireadh a chur lenár spleáchais straitéiseacha i bpríomhearnálacha, ó leathsheoltóirí go hamhábhair fíor-riachtanacha. Glacadh le téacsanna Eorpacha, glacadh le beartais infheistíochta, slándála, athlonnaithe, rud a bhí gan fasach inár stair chomhaimseartha. Agus le seacht mbliana anuas, tá an Eoraip tosaithe ag éirí as an tsoineantacht seo, más féidir liom a rá, maidir le teicneolaíocht agus tionscail, díreach mar atá sé tosaithe freisin ag ceartú a polasaí tráchtála , fiú mura bhfuil muid ach leath bealaigh ann ar an ábhar seo, tiocfaidh mé ar ais chuig an gceist seo.

Is é an ceathrú céim chinntitheach le blianta beaga anuas go bhfuil an rogha bhunúsach agus eisceachtúil, creidim, déanta againn, machnamh, ullmhú agus pleanáil a dhéanamh ar na dúshláin mhóra atá roimh an Eoraip. Tá go leor cáineadh cloiste againn, go háirithe ar an Green Deal, ar an gComhaontú Glas ar glacadh leis. Gabhaigí mo leithscéal as an mBéarlachas san ionad seo. Ach is í an Eoraip an t-aon spás polaitiúil ar domhan a bhfuil na hathruithe seo beartaithe aici. Agus trí threoracha a ghlacadh maidir le teicneolaíocht dhigiteach a fhágann gur féidir an t-inneachar agus an margadh a rialú, agus trí théacs a ghlacadh lena bhféadfar an dúshraith a leagan síos dár n-aistriú fuinnimh agus ar bhealach éigin chun go mbeadh ár mbeartais mar Eoraip ag teacht lenár ngealltanais idirnáisiúnta, tá rogha thrédhearcach tógtha againn.
Go simplí, ní mór dúinn anois foráil a dhéanamh do sholúbthacht feidhmiúcháin i ngach tír agus go háirithe an beartas infheistíochta a théann leis. Ach tá pleanáil Eorpach bunaithe againn do na claochluithe sin, seachas i ngach cuid eile den domhan, áit a bhfuil cumhachtaí móra tar éis gealltanais a thabhairt, ach níor thosaigh siad ag míniú conas a ndéanfaidís beart de réir a mbriathair. Agus mar sin, is iad seo na bunchlocha a chaithfear a fheiceáil mar gharspriocanna seasmhacha anois. Agus fillfidh mé ar ball ar an mbealach chun iad a chur in iúl ionas gur féidir leo a bheith ag luí le beartas fáis, lánfhostaíochta agus forbartha tionsclaíochta.

Is é an cúigiú céim chinniúnach le blianta beaga anuas ná go bhfuil an Eoraip tosaithe ag athdhearbhú go soiléir go bhfuil a teorainneacha ann. Is smaoineamh flaithiúil í an Eoraip, atá bunaithe ar shaorghluaiseacht daoine agus earraí. Uaireanta, rinne sí dearmad a teorainneacha seachtracha a shainniú agus a chosaint. Ní teorainneacha mar dhúnfoirt uiscedhíonta, ach mar an teorainn idir an taobh istigh agus an taobh amuigh. Níl flaithiúnas ann mura bhfuil teorainneacha ann. Agus é sin á dhéanamh, in ainneoin na ndeighiltí a chuir bac ar ár ndul chun cinn sa réimse seo le beagnach deich mbliana, ceapadh rudaí go háirithe le linn uachtaránacht na Fraince. An chéad chomhaontú ar thearmann agus inimirce a bhfuil glactha leis le fíorghairid, agus gabhaim buíochas leo siúd go léir a chuidigh leis, téacs a fhágann gur féidir, den chéad uair, smacht ar ár dteorainneacha a fheabhsú trí chlárú éigeantach agus scagadh córasach a bhunú ag ár dteorainneacha seachtracha chun iad siúd atá incháilithe do chosaint idirnáisiúnta a aithint agus iad siúd a mbeidh orthu filleadh ar a dtír dhúchais. Agus comhoibriú a fheabhsú laistigh dár nEoraip. Is dul chun cinn bunúsach é seo le blianta beaga anuas.

Is é an séú céim chun tosaigh, gur thosaigh muid ag athmhachnamh ar ár dtíreolaíocht laistigh de theorainneacha ár gcomharsanachta. Smaoiníonn an Eoraip anois uirthi féin mar aonad comhleanúnach tar éis ionsaí na Rúise, í ag dearbhú go bhfuil an Úcráin agus an Mholdáiv mar chuid dár dteaghlach Eorpach agus go bhfuil gairm acu dul isteach san Aontas nuair a thagann an t-am, mar a thiocfaidh na Balcáin Thiar. Dúirt mé anuraidh sa Bhratasláiv, go bhfuil sé de dhualgas orainne a muráite Eorpach a chinntiú, tacú anois leis na hathchóirithe is gá chun ullmhú don chosán seo, nach bhfuil ar fáil díobh ach amháin má ghlacann siad le iomlán na reachtaíochta Eorpaigh, an acquis communautaire, agus athchóiriú a dhéanamh ag an am céanna ar ár n-aontas nach féidir a leathnú ach amháin má dhéantar é a athchóiriú go domhain agus a shimpliú.
Rinneamar machnamh freisin den chéad uair ar na naisc atá againn le gach duine, ar scála na mór-roinne, le pobal polaitiúil na hEorpa. Cuireann an tionscnamh seo a mholamar i mBealtaine 2022 ar ár gcumas dul thar chreat an A27 agus smaoineamh ar an Eoraip atá againn, ónár gcairde ar oileán na Breataine go dtí an Iorua, agus as sin go dtí na Balcáin Thiar, agus smaoineamh ar scála na mór-roinne ar eangach atá suntasach ó thaobh na tíreolaíochta de, chun tús a chur le comhar nithiúil a thógáil.

Ó 2017 i leith, bhí sé seo uilig indéanta a bhuíochas do thiomantas agus do ghníomhaíocht go leor daoine atá sa halla seo inniu. Ba mhaith liom moladh a thabhairt d’obair na n-airí éagsúla, lucht riarachán agus na foirne go léir a d’fhág go háirithe go raibh rath ar Uachtaránacht na Fraince don chéad leath de 2022, agus ba mhaith liom buíochas a ghabháil freisin leis na comhghleacaithe Eorpacha go léir a ghlac an uaillmhian seo, lenár dteachtaí parlaiminte Eorpacha a vótáil ar a shon agus as obair dhíograiseach an Choimisiúin le blianta beaga anuas. Is obair mheithle í atá rianta agam ar bhealach an-chomhtháite anseo, agus a chuir chun cinn coincheap seo an fhlaithiúnais a raibh cuma aisteach air, de réir a chéile, agus is ea, thug an Eoraip a haghaidh ar na dúshláin sin le seacht mbliana anuas. Rinneamar é freisin le modh oibre a bhí difriúil gan dabht, nach modh na Bruiséile a bhí ann, más ceadmhach dom an nath sin a úsáid.

Theastaigh uaim dul chuig príomhchathracha uile na hEorpa le linn mo chéad théarma oifige, iad go léir, gan eisceacht. Agus tá naisc speisialta tógtha againn chomh maith, ag neartú ár naisc leis an nGearmáin trí Chonradh Aix-la-Chapelle, leis an Iodáil trí Chonradh an Quirinal, leis an Spáinn trí Chonradh Barcelona agus amárach leis an bPolainn trí chonradh nua freisin. Beartas a chur i gcrích idir dhaoine ar chomhchéim, dul ar ais i dteagmháil lenár gcomhpháirtithe i Lár agus in Oirthear na hEorpa, ceadú freisin tús a chur le idirphlé nua i bhformáidí Weimar agus Medneuf, iarracht a dhéanamh an tíreolaíocht iolrach (más féidir liom é sin a rá) seo a bheith againn, rud a chruthaíonn comhbhá agus cleamhnais laistigh den Eoraip seo, agus ligeann dó bogadh ar aghaidh céim ar chéim.

Agus mar sin, tá, tá go leor déanta againn le blianta beaga anuas. Agus in éagmais an ghnímh seo, gan an dul chun cinn seo sa bhflaithiúnas agus san aontacht Eorpach, gan dabht bheadh an lámh in uachtar faighte ag an stair orainn. Agus ina theannta sin, dá mbeadh freagairt déanta againn mar a rinneamar tráth na géarchéime airgeadais, bheadh an scéal tromchúiseach. Chuamar i ngleic leis an ngéarchéim airgeadais gan a bheith aontaithe agus gan mórán flaithiúnais. Agus sin an fáth gur thóg sé, thuairimeoinn, 4 go 5 bliana é a réiteach nuair a réitíodh é in imeacht níos lú ná bliain i Stáit Aontaithe Mheiriceá, an áit as ar tháinig an ghéarchéim. Na géarchéimeanna a bhí againn, d’fhreagair muid go tapa ar bhealach aontaithe iad, rud a chuireann ar ár gcumas inniu seasamh le chéile agus a bheith ann,

Ach an leor sin ? An féidir liom teacht in bhur láthair le hóráid de threalamh sástachta agus a rá “Sin é, tá gach rud déanta i gceart againn, go hiontach, tá an Eoraip láidir, ar aghaidh linn, coinneoidh muid orainn”. Ma tá muid soiléir inár n-intinn agus ionraic faoi, ní mór dúinn a aithint nach bhfuil an cath buaite fós, i bhfad uaidh, agus ag breathnú ar léaslíne na deich mbliana atá romhainn, mar gurb é sin an léaslíne nach mór dúinn díriú air, tá baol ollmhór ann go lagófar sinn, nó fiú gur ísliú céime atá romhainnn. Mar tá muid i láthair na huaire i lár corraíl dhomhanda gan fasach, luasghéarú, claochlú mór.

Tá teachtaireacht shimplí agam inniu. Dúirt Paul Valery ag deireadh an Chéad Chogadh Domhanda go raibh a fhios againn anois go raibh ár sibhialtachtaí leochaileach. Ní mór dúinn a bheith soiléir faoin bhfíric go bhfuil ár n-Eoraip sa lá atá inniu ann leochaileach. D’fhéadfadh sí bás a fháil. D’fhéadfadh sí bás a fháil, agus braitheann sé sin go hiomlán ar ár roghanna. Agus ní mór na roghanna seo a dhéanamh anois.

Mar gur inniu atá ceist na síochána agus an chogaidh ar ár mór-roinn idir dhá cheann na meá, agus ár gcumas chun ár slándáil a chinntiú nó a mhalairt. Mar go bhfuil na claochluithe móra, an trasdul digiteach, fás na hintleachta saorga chomh maith leis na hathruithe sa chomhshaol agus an dícharbónú ag tarlú anois agus tá athdháileadh fachtóirí táirgthe ag tarlú anois. Agus tá ceist eile á cinneadh anois, an mbeidh an Eoraip ina cumhacht nuálaíochta, taighde agus táirgthe nó nach mbeidh. Agus mar gheall ar an ionsaí i gcoinne daonlathais liobrálacha, in aghaidh ár luachanna, in aghaidh - deirim é san ionad léinn seo - an tsubstráit den tsibhialtacht Eorpach, caidreamh áirithe le saoirse, cothrom na Féinne, eolas, atá idir dhá cheann na meá anois.
Sea, tá uair na cinniúna buailte linn agus tá ár n-Eoraip leochaileach. Go simplí, braitheann sé orainne. Agus deirtear é seo ar fhianaise an-simplí chun tacú le tromchúis mo chuid tuairimí.

Ar an gcéad dul síos, nílimid cóirithe le aghaidh a thabhairt ar an mbaol atá orainn. In ainneoin gach rud atá déanta againn agus atá díreach luaite agam, tá ceist ríthábhachtach romhainn maidir le luas agus múnla. Tá athbheochan tosaithe againn. Tá an Fhrainc féin tar éis a buiséad cosanta a dhúbailt. Táimid á dhéanamh leis an dara dlí seo den chlár míleata. Ach ar scála na mór-roinne, tá an múscailt seo fós ró-mhall, ró-lag i bhfianaise athchóiriú ginearálta an domhain agus an bealach a bhfuil luas imeachtaí ag géarú. Mar thoradh ar an teannas idir an tSín agus Meiriceá, tá méadú ar chaiteachas arm, ar nuálaíocht teicneolaíochta agus méadú ar acmhainní míleata. Tá cumhachtaí réigiúnacha neamhshrianta againn anois atá ag cur lena gcumas freisin, an Rúis agus an Iaráin gan ach dhá cheann a ainmniú. Agus tá an Eoraip timpeallaithe, faoi bhrú ag go leor de na cumhachtaí sin ar a teorainneacha agus uaireanta laistigh di. Agus mar sin tá, inniu táimid fós ró-mhall, gan a bheith uaillmhianach go leor, ag tabhairt aghaidh ar réaltacht na gluaiseachta seo agus sa chomhthéacs seo, ní mór dúinn breathnú air go cúramach, is cuma cad iad na spriocdhátaí amach anseo.

Tá dhá thosaíocht ag Stáit Aontaithe Mheiriceá, Stáit Aontaithe Mheiriceá ar dtús, agus tá sé seo dlisteanach, agus ceist na Síne sa dara háit. Agus ní tosaíocht gheopholaitiúil í ceist na hEorpa sna blianta agus na deicheanna de bhlianta atá le teacht, is cuma cé chomh láidir is atá ár gcomhghuaillíocht agus an t-ádh atá orainn rialtas a bheith ann inniu atá an-tiomanta don choimhlint ar son na hÚcráine. Agus mar sin tá, tá an ré sin inar cheannaigh an Eoraip a cuid fuinnimh agus leasú talúin ón Rúis, a d’fhág soláthar a thairgí faoin tSín, a slándáil tarmligthe chuig Stáit Aontaithe Mheiriceá, tá an ré sin thart.

Agus dá bharr sin tá athruithe móra tosaithe againn. Ach nílimid ar scála ceart mar tá rialacha an chluiche tar éis athrú. Agus mar gheall ar an bhfíric go bhfuil an cogadh ar ais ar thalamh na hEorpa, ach go bhfuil sé á stiúradh ag cumhacht atá feistithe le airm núicléacha, athraíonn sé sin gach rud. Mar gheall ar an bhfíric go bhfuil an Iaráin ar thairseach airm núicléacha a bheith aici, athraíonn gach rud. Sin an chéad athrú ar na rialacha.

Is é an dara athrú, ar leibhéal eacnamaíoch, nach bhfuil ár múnla mar atá sé deartha inniu inbhuanaithe a thuilleadh toisc gur mhaith linn gach rud a bheith againn go dlisteanach, ach níl sé sin inmharthana a thuilleadh. Is léir gur mian linn cúrsaí sóisialta a bheith go maith, agus tá an múnla sóisialta agus dlúthpháirtíochta is flaithiúla ar domhan againn. Is láidreacht é sin. Ba mhaith linn aeráid ina bhfuil fuinneamh saor ó charbón, mar a dúirt mé, ach is sinne an t-aon limistéar geografach a bhfuil na rialacha fógraithe aige chun é sin a bhaint amach. Níl an chuid eile ag gluaiseacht ar an luas céanna.

Agus ba mhaith linn tráchtáil a théann chun sochair dúinn, ach tá roinnt cumhachtaí eile atá ag tosú ag athrú rialacha an chluiche, ag déanamh ródheontasú ar a dtairgí, ón tSín go dtí Stáit Aontaithe Mheiriceá. Ní féidir na caighdeáin chomhshaoil agus shóisialta is déine a bheith againn go buan, níos lú infheistíocht a dhéanamh ná ár n-iomaitheoirí, polasaí tráchtála níos soineanta ná iad a bheith againn, agus ceapadh go leanfaimid ar aghaidh ag cruthú post. Níl sé sin indéanta a thuilleadh.

Agus mar sin tá an baol ann go dtiocfaidh meath ar an Eoraip. Agus táimid ag tosú ar seo a fheiceáil cheana féin. In ainneoin ár n-iarrachtaí go léir, tháinig méadú beagnach 60 % ar an olltáirgeacht intíre per capita sna Stáit Aontaithe idir 1993 agus 2022. Tháinig méadú níos lú ná 30 % ar olltáirgeacht intíre na hEorpa. Agus seo fiú sula ndearna Stáit Aontaithe Mheiriceá cinneadh ar an Acht um Laghdú Boilscithe agus beartas ollmhór a chur ar bun chun ár dtionscail a mhealladh le fóirdheontais. Gach cineál tionscail, teicneolaíochtaí glasa san áireamh. Mar sin inniu tá dúshlán romhainn bogadh i bhfad níos tapúla agus athbhreithniú a dhéanamh ar ár múnla fáis. Mar tá rialacha an chluiche athraithe sa réimse sin freisin, d’athraigh siad ar bhealach simplí. Chinn an dá phríomhchumhacht idirnáisiúnta gan cloí le rialacha trádála a thuilleadh. Deirim i dtéarmaí an-simplí é, ach sin í an fhírinne ó tháinig an tAcht um Laghdú Boilsciú. Ar feadh 20 bliain, le chéile, bhíomar ag rá go bhfuilimid ag comhtháthú na Síne isteach san Eagraíocht Trádála Domhanda. Agus ba é an cuspóir a bhí againn ná go leanfadh an dara cumhacht tráchtála agus eacnamaíoch ár rialacha. Tá sé amhail is dá mbeadh an geilleagar is mó ar domhan tar éis a chinneadh go tobann go raibh sé chun an rud céanna a dhéanamh. Sin a tharla. Agus mar sin, ní féidir linn ár spriocanna a chomhlíonadh a thuilleadh. Is léir gurb é ár mbochtú an baol atá ann. Agus is mór an rud an bochtú do mhór-roinn mar atá againne, a bhfuil an córas sóisialta is déine rialacha aici agus is mó a ghearrann cáin ar an saibhreas a tháirgeann sé.

Agus ansin is é an tríú fíric atá mar bhonn leis an tábhacht a bhaineann leis an tráth a bhfuilimid ag maireachtáil tríd ná an cath cultúrtha, cath sin na samhlaíochta, na scéalta, na luachanna, atá ag éirí níos íogaire. Is fada an lá a shíleamar go raibh cumhacht doshéanta ag ár samhail de chóras. Daonlathas ag scaipeadh, cearta daonna ag dul chun cinn, cumhacht bhog Eorpach atá buacach. Agus seá, tá an daonlathas fós tarraingteach i súile go leor ar fud an domhain. Ach féachaimis go fuarchúiseach ar an scéal. Tá ár ndaonlathas liobrálach á cáineadh níos mó is níos mó, le hargóintí bréagacha, ag cur luachanna bun os cionn, toisc go ligimid dó seo tarlú, toisc go bhfuilimid leochaileach. Agus i ngach áit san Eoraip, inár n-Eoraip, tá ár luachanna, ár gcultúr faoi bhagairt. Faoi bhagairt mar go bhfuiltear ag ceistiú a ndúshraith, go gceaptar ar bhealach éigin go mbeadh cur chuige géarsmachta níos éifeachtaí nó níos mealltaí. Faoi bhagairt freisin toisc nach bhfuil ár n-aislingí, ár scéalta chomh hEorpach agus a bhí de réir a chéile agus i ngach áit go bhfuil an t-ábhar atá á chur os comhair ár bpáistí, ár n-ógánach, ag éirí níos Meiriceánaí nó níos Áisí, mar gheall ar an rabharta digiteach inár saol, agus tráchtfaidh mé ar na rudaí seo arís ar ball.

Agus cinnte táthar ag ceistiú ár nEoraip níos mó is níos mó maidir lena cumas a bheith tarraingteach trína samhail pholaitiúil, agus luaitear go leor cúiseanna cama agus bréagargóintí faoi sin dar liom. Thar aon rud eile tá i bhfad níos lú cumais ag an Eoraip scéalta iontacha a tháirgeadh, agus scéalta iontacha a chuireann an domhain mór ag aislingíocht. Agus de réir a chéile tá sí ag glacadh isteach níos mó scéalta a tháirgtear in áiteanna eile, rud nach ligeann dúinn an todhchaí a shamhlú. Agus is iad na trí fhíric seo, an fhíric gheopholaitiúil agus slándála seo, an fhíric gheilleagrach seo, an fhíric atá go bunúsach cultúrtha agus intleachtúil seo, a thug orm a rá inniu, go bhfuil ceist ár bhflaithiúnais, ina substaint, níos tábhachtaí inniu ná inné.

Ach cad a chiallaíonn sé a bheith ceannasach sa chlaochlú cumhachta domhanda seo? Cad a chiallaíonn sé flaithiúnas a bheith agat nuair a deirim libh go bhféadfadh an Eoraip bás a fháil? Is amhlaidh go gcaithfimid freagairt do na trí dhúshlán seo a bhaineann le himeacht an ama, le luasghéarú seo na staire, agus lena drámatú.

Agus mar sin tá an réiteach inár gcumas. Toisc go bhfuil rialacha an chluiche athraithe ar gach ceann de na pointí seo, chun cinntí straitéiseacha ollmhóra a dhéanamh, chun glacadh le aistriú paraidím, agus go bunúsach, freagra a thabhairt orthu trín gcumhacht, trí rathúnas agus trí dhaonnachas. Agus is ar na trí phointe sin inniu ba mhaith liom filleadh. Agus sílim gur trí chumhacht, trí rathúnas agus daonnachas a thugaimid substaint, ar bhealach, don fhlaithiúnas Eorpach seo, agus gur tríothu sin a cheadóimid don Eoraip a bheith ina mór-roinn bhuanseasmhach, tionscadal polaitiúil a sheasann sa saol seo agus sa ré seo ina bhfuil sé faoi bhagairt níos mó ná riamh.

*** ***

Tá an Eoraip chumhachtach simplí. Is Eoraip í a bhfuil meas uirthi agus a chinntíonn a slándáil féin. Is Eoraip í a ghlacann leis go bhfuil teorainneacha aici agus a chosnaíonn iad. Is Eoraip í a fheiceann na rioscaí atá os a comhair agus atá ag ullmhú dóibh. Chuige sin, caithfimid éirí amach ar bhealach éigin as múnla stát mionlaigh straitéiseach. Cén fáth? Toisc gan a rá os ard, go raibh ár leagan amach deartha mar sin, mar adéarfá. D’aontaigh go leor tíortha Eorpacha, ó dheireadh an Dara Cogadh Domhanda a gcuid slándála a fhágáil faoi dhaoine eile, is minic a cuireadh iachall orthu sin a dhéanamh, mar ní raibh muid ag iarraidh iad a fheiceáil ag atharmáil ró-thapa. Agus mar a dúirt mé níos luaithe, gach rud atá straitéiseach inár saol, bhí sé tarmligthe againn méid áirithe: ár gcuid fuinnimh don Rúis, ár slándáil do roinnt dár gcomhpháirtithe, ní an Fhrainc, ach roinnt mhaith stáit a d’fhág é faoi na Stáit Aontaithe, agus peirspictíochtaí atá chomh ríthábhachtach céanna don tSín. Caithfimid iad a ghlacadh ar ais. Sin an rud is neamhspleáchas straitéiseach ann.

Agus ar dtús, trí athrú a dhéanamh ar scála ár gcosanta. Is léir gurb é an cogadh san Úcráin an príomhchontúirt do shlándáil na hEorpa inniu. Is é an coinníoll sine qua non dár slándáil ná nach mbuann an Rúis an cogadh ionsaitheach atá á fhearadh aici i gcoinne na hÚcráine. Tá sé seo fíor-riachtanach. Sin é an fáth go raibh an ceart againn, ón tús, smachtbhannaí a chur ar an Rúis, cabhrú leis na hÚcránaigh, agus leanúint ar aghaidh ag déanamh amhlaidh, bhí an t-ádh orainn na Meiriceánaigh a bheith ar ár dtaobh chuige seo, agus ár gcabhair a mhéadú de shíor agus seasamh leo.

Go simplí, seasaim go hiomlán leis an rogha a rinne mé ar an gceist seo, ar an 26 Feabhra i mbliana i bPáras, débhrí straitéiseach a thabhairt isteach sa scéal. Tá muid ag tabhairt aghaidh ar chumhacht nach bhfuil aon srian air, a d’ionsaigh tír Eorpach, ach nach bhfuil i mbun oibríocht speisialta a thuilleadh agus nach bhfuil ag iarraidh a insint dúinn cén chríoch atá léna cuid gníomhartha airm. Cén fáth a mbeadh orainne a rá gach maidin cad iad ár dteorainneacha ó thaobh straitéise? Má deirimid go bhfuil an Úcráin mar choinníoll ár slándála, go bhfuil níos mó i gceist san Úcráin ná flaithiúnas agus sláine chríochach na tíre tábhachtaí sin, ach gurb í slándáil na nEorpach an cheist, an bhfuil teorainneacha againn? Níl. Agus mar sin ní mór dúinn a bheith inchreidte, cur ina luí gan rudaí a dhéanamh, a bheith i láthair agus leanúint leis an iarracht. Ach níl aon amhras ach gurb é an cogadh seo a bhaineann le cumhacht atá feistithe le hairm núicléacha agus a úsáideann iad ina reitric an chéad léiriú ar an teannas geopholaitiúil a gcaithfidh an Eoraip a fhoghlaim maireachtáil leis. Agus is é sin an fáth go bhfuil athrú as cuimse á fheiceáil againn i dtéarmaí slándála. Léirigh na himeachtaí is déanaí a thábhachtaí atá cosaintí in aghaidh diúracán agus cumas ionsaí fadréime a dhéanamh, rudaí atá riachtanach le haghaidh comharthaíochta straitéiseach agus bainistiú méadú bagairtí i gcoimhlint le naimhde neamhshrianta.

Sin é an fáth ar gá dúinn paraidím nua ó thaobh na cosanta de a thabhairt i gcrích, cosaint inchreidte ar mhór-roinn na hEorpa. Is léir, mar sin, go bhfuil ríthábhacht leis an gcolún Eorpach atá á thógáil againn laistigh de NATO, a bhfuilimid tar éis na buntáistí a bhaineann leis a chur ina luí ar ár gcomhpháirtithe go léir le blianta beaga anuas. Ach ní mór dúinn substaint a chur isteach i gcosaint inchreidte seo na hEorpa, arb é an coinníoll é chun comhchreat slándála a atógáil. Ní mór go mbeadh a fhios ag an Eoraip conas a chosnaíonn sí na rudaí is ionúin léi, lena comhghuaillithe, aon uair a bhíonn siad réidh chun é a dhéanamh taobh linn, agus ina n-aonar más gá. An bhfuil sciath frithdhiúracán ag teastáil uainn le haghaidh seo? B’fhéidir. An é trí ár gcumas cosanta a mhéadú agus cé na gnéithe de? Gan dabht. An leor é seo i gcoinne diúracáin na Rúise? Caithfimid oibriú ar seo. Ach nuair a bhíonn comharsa againn atá éirithe bagarthach, nach sainmhíníonn cá stadann sé a thuilleadh, agus a bhfuil acmhainní bhailistíocha aige ar a bhfuil go leor forbartha nuálaíochta déanta le blianta beaga anuas, a bhfuil a raonta agus a dteicneolaíocht athraithe ó bhonn, a bhfuil an t-arm núicléach aige agus a bhfuil áiseanna tógtha aige le cur lena n-inniúlacht, is léir dúinn nach mór dúinn an coincheap straitéiseach seo de chosaint Eorpach inchreidte a thógáil dúinn féin.

Sin an fáth, sna míonna amach romhainn, go dtabharfaidh mé cuireadh do na comhpháirtithe go léir an tionscnamh cosanta Eorpach seo a thógáil, a bheidh ar dtús ina choincheap straitéiseach ach a mbainfimid na cumais ábhartha as ansin: frithdhiúracáin is féidir a theilgean i bhfad i gcéin maraon le gach acmhainn úsáideach. Imreoidh an Fhrainc a páirt go hiomlán, sinne a bhfuil múnla arm iomlán againn, a bhfuil sé mar chuspóir aige a bheith ar an arm is éifeachtaí ar an mór-roinn, agus atá feistithe freisin leis an arm núicléach agus dá bhrí sin an cumas ionsaí a chosc a théann leis. I ndáiríre tá an fhrithbhagairt núicléach ag croílár straitéis chosanta na Fraince; dá bhrí sin is gné riachtanach é de chosaint mhór-roinn na hEorpa. A bhuíochas don chosaint inchreidte seo, beimid in ann na ráthaíochtaí slándála a bhfuil ár gcomhpháirtithe go léir ag súil leo a chur i bhfearas ar fud na hEorpa, agus a mbeidh sé d’aidhm acu freisin an comhchreat slándála a thógáil, ráthaíocht sábháilteachta do chách. Agus is é an creat slándála seo a chuirfidh ar ár gcumas, an lá ina dhiaidh sin freisin, caidreamh comharsanachta a thógáil leis an Rúis.

Taobh amuigh de seo agus den athrú mór paraidíme seo dár nEoraip, is é rud atá i gceist fíorchaidreamh straitéiseach a chruthú idir airm na hEorpa. Céim riachtanach ina threo sin is ea an dara céim den tionscnamh idirghabhála Eorpach a sheoladh. Mhol mé é seo in 2017. D’éirigh go hiontach leis. Tháinig 13 Bhallstát isteach ann, bhíomar in ann comhar pragmatach, oibríochtúil a thógáil, rinneamar é sa tSaiheil le Tascfhórsa Takuba, ba é sin an creat freisin a chuir ar ár gcumas oibríocht Eorpach gan fasach a thógáil, ag Spides, sa Mhuir Rua. Teastaíonn cultúr coiteann chun comhghuaillíochtaí a threorú le chéile. Is é rud atá i gceist leis sin ná straitéisí réigiúnacha slándála agus cosanta Eorpacha a fhorbairt sa Mheánmhuir, san Afraic, sna hAigéin Indiach agus Ciúin, san Artach, chun ár bhfíseanna a aontú agus ár bhfórsaí a dháileadh níos fearr i measc na hEorpach, ach freisin trí acadamh míleata Eorpach a chruthú chun oiliúint a chur ar fheidhmeannaigh mhíleata agus sibhialtacha Eorpacha i saincheisteanna slándála agus cosanta.

Ní mór dúinn deifir a dhéanamh freisin maidir le cur chun feidhme an chompáis straitéisigh a thugamar i gcrích faoi uachtaránacht na Fraince agus go háirithe fórsa mearfhreagartha a bhunú chun go mbeimid in ann suas le 5,000 saighdiúir a láithriú go tapa i dtimpeallachtaí gníomhaíochtaí naimhdeacha faoi 2025, go háirithe chun cabhrú lenár saoránaigh. Chun seo a dhéanamh ní mór dúinn freisin bogadh isteach i spásanna nua coinbhleachta. Mar a fheicimid é sa chogadh hibrideach atá an Rúis ag fearadh inár n-aghaidh, tá cuid de chogadh an lae inniu ar siúl cheana féin. Áit a bhfuil ár mbonneagar á chosaint, cibé acu bonneagar iompair, ospidéil, líonraí leictreachais nó teileachumarsáide. Chomh maith leis sin, ba mhaith liom go bhforbróimis cumas Eorpach cibearshlándála agus cibearchosanta. Agus cé go bhfuilimid go léir ag tosú ar na hacmhainní sin a fhorbairt dár n-arm féin, is deis iontach í seo chun comhar Eorpach a thógáil láithreach agus gníomhú mar Eorpaigh i bhfianaise na rioscaí seo.

Mar a fheiceann sibh, is éard atá i gceist lenár bhfreagrachtaí a ghlacadh ná cinneadh a dhéanamh dúinn féin agus ár ngníomhaíocht Eorpach a stiúradh i gcúrsaí cosanta. Paraidím nua a thógáil, níos mó dlúthpháirtíochta agus tionscnaimh nithiúla le chéile.
Chuige seo, tá creataí agus comhpháirtíochtaí nua againn cheana féin. Is comhghuaillithe nádúrtha, fréamhaithe iad na Briotanaigh, agus leagann na conarthaí a cheanglaíonn sinn, lena n-áirítear Conradh Theach Lancaster, bonn láidir fúinn. Ní mór leanúint leo agus iad a neartú, mar níor lagaigh Brexit an caidreamh seo. B’fhéidir gur cheart fiú é a leathnú chuig comhpháirtithe eile. Agus is cinnte gurb é pobal polaitiúil na hEorpa an áit cheart leis an bparaidím slándála nua seo a thógáil, an dlúthchaidreamh breise seo, agus an comhchreat slándála agus cosanta seo a thógáil.

Ar deireadh, ar ndóigh, níl aon chosaint ann gan tionscal cosanta. Is é atá i gceist sa chás seo an phráinn a bhaineann le tacaíocht a thabhairt don Úcráin a athrú ina iarracht fhadtéarmach. Seo an rud a dtugaimid an geilleagar cogaidh air atáimid ag brú chun cinn chomh dian sin leis an Aire. Is fada an bóthar é mar go bhfuil, ní mór a bheith soiléir faoi, tearc-infheistíocht inár dtáirgeadh féin le blianta fada. Agus go bunúsach, chiallaigh díbhinní na síochána nár tháirg agus nár infheistigh na hEorpaigh a ndóthain. Chruthaigh sé seo freisin spleáchas an-láidir ar thionscal neamh-Eorpach. Mar sin, chun aghaidh a thabhairt air seo, ní mór dúinn táirgeadh níos tapúla, ní mór dúinn níos mó a tháirgeadh agus é a bheith ina tháirgeadh Eorpach, is rud bunúsach é seo. Sin an fáth a nglacaim leis go dteastaíonn tosaíocht Eorpach uainn maidir le trealamh míleata a cheannach.
Féachaigí ar an tSaoráid Síochána Eorpach a chruthaigh muid do thús an chogaidh. Baineadh úsáid as trí cheathrúna de chun trealamh neamh-Eorpach a cheannach. Ag an am sin bhí critéar éigeandála ann. Ní raibh a fhios againn conas gach rud a tháirgeadh san Eoraip, ach bhí nósanna imeachta Eorpacha bunaithe go daingean freisin. Tá sé níos fearr i gcónaí a bheith ag ceannach, más minic Meiriceánach, uaireanta Cóiréach é. Ach conas is mian linn ár bhflaithiúnas, ár bhféinriail a thógáil san fhadtéarma, mura nglacfaimid freagracht freisin as tionscal cosanta Eorpach a fhorbairt?

Agus is ea, chuige seo ní mór dúinn rogha tús áite Eorpach a chur i bhfeidhm, agus cláir thionsclaíocha Eorpacha a thógáil, tacaíocht mhéadaithe a ghlacadh ón mBanc Eorpach Infheistíochta agus maoiniú breise a ghlacadh, na cinn is nuálaí ina measc, amhail an smaoineamh ar iasacht Eorpach a mhol an Príomh - Aire Kaja Kallas.

Is é is cuspóir do straitéis cosanta tionsclaíochta Eorpaí táirgeadh níos tapúla agus níos mó san Eoraip. Mar sin, dúinne a bhfuil tionscal láidir cosanta againn, is deis iontach é seo. Toisc gur féidir linn freisin, má tá muid in ann sinn féin a eagrú, ár gcaighdeáin a bhrú chun tosaigh. Rud atá déanta againn le blianta beaga anuas leis an Rafale ón gCróit go dtí an Ghréig. Cé a a cheap seacht mbliana ó shin go mbeadh an Rafale ar cheann de na réitigh d’aerchosaint na hEorpa? Sin atá ag tarlú. Ach is é seo an rud a chuirfidh brú orainn freisin caighdeáin choiteanna a fhorbairt san Eoraip. Mar is ceann de na fadhbanna atá againn mar Eorpaigh ná go bhfuilimid ró-dheighilte i gcónaí maidir leis an tionscal cosanta. Is laige muid a bheith roinnte. D’fhoghlaim muid é seo ar bhealach cruálach agus nithiúil le linn an chogaidh seo, nuair a fuaireamar amach uaireanta i measc na nEorpach nach raibh ár ngunnaí móra déanta de réir na dtoisí céanna, nach raibh ár gcuid diúracáin ag freagairt dá chéile, agus gur laghdaigh sé sin ár gcumas gníomhú le chéile sa láthair oibríochta céanna. Mar sin, beidh, beidh caighdeánú i gceist leis an iarracht seo freisin, ag cruthú seaimpíní tionsclaíochta agus dá bhithin sin comhdhlúthú Eorpach agus eagrú fíorpholasaí tionscail cosanta. Is riachtanas é seo, caithfear glacadh leis.

Mar is léir daoibh, ní mór dúinn glacadh ní amháin le céim nua chun cinn, ach go fírinneach paraidím nua a thógáil i dtéarmaí cosanta, ón gcoincheap straitéiseach go dtí dlúthpháirtíocht níos mó, go dtí an creat coiteann nua, go dtí na cumais nua. Ach is léir go mbraitheann an Eoraip seo mar chumhacht chosanta ar thaidhleoireacht a théann leis.

Sa taidhleoireacht, déanann gach ballstát a chion. Baineann sé linn. Ach is féidir linn é a iolrú agus comhleanúnachas níos fearr san Eoraip a bheith ar a chúl. Sin é an fáth go gcreidim go gcaithfimid leanúint ar aghaidh sna blianta amach romhainn, chomh maith leis an gcur chuige seo agus leis an múscailt slándála agus cosanta seo, ní mór dúinn leanúint de chomhpháirtíochtaí a bheith againn le tíortha taobh amuigh. Is é sin le rá, Eoraip a thógáil a bheidh in ann a thaispeáint nach giolla Stát Aontaithe Mheiriceá riamh í agus go bhfuil sí in ann labhairt freisin le gach réigiún den domhan, le tíortha atá i mbéal forbartha, leis an Afraic, le Meiriceá Laidineach. Agus ní trí chomhaontuithe tráchtála amháin, ach le fíorstraitéisí comhpháirtíochtaí cothromaithe agus cómhalartacha.

Is é seo a theastaigh uainn a chruthú ó am chruinniú mullaigh an Aontais Eorpaigh-na hAfraice sa chéad leath de 2022 go dtí an straitéis Eorpach don Aigéan Indiach agus an Aigéan Ciúin. Taispeáint gur cumhacht ar son chothromaithe sinn a labhraíonn leis an gcuid eile den domhan agus a dhiúltaíonn ar bhealach don achrann dépholach a bhfuil an iomarca ilchríocha gafa ann. Léiríonn straitéis Artach, straitéis Aigéan Indiach-Aigéan Ciúin, straitéis Mheiriceá Laidineach agus mhór-roinn na hAfraice, nach bhfuil san Eoraip nach píosa den Iarthar amháin atá san Eoraip, ach domhan mór-roinne a smaoiníonn ar a uilíocht agus ar chomhmheánna móra an phláinéid, a dhiúltaíonn d’achrann idir plátaí agus ar mhaith leis comhpháirtíochtaí cothrom a thógáil.

Tá sé seo fíor-riachtanach, agus ní mór dúinn leanúint leis an gcosán seo a chuireann ar ár gcumas, i réimsí an oideachais, na sláinte, na haeráide, an comhrac in aghaidh na bochtaineachta, guth sainiúil a bheith againn, mar atá déanta againn leis an gComhaontú do na Pobail agus don Phláinéad. Agus a thaispeáint nach bhfuil caighdeáin dhúbailte ann dúinne riamh, agus go bhfuil muid ag seasamh ar ár mbonnaí féin maidir leis sin freisin.

An Eoraip chumhachtach seo, is Eoraip í a rialaíonn a cuid teorainneacha. Dúirt mé é seo agus mé ag caint faoi achtú an chomhaontaithe Dídean-Inimirce, a bhí ina chéim mhór chun tosaigh. Ach deirim arís é, ag am a bhfuil a fhios againn go léir go gcuireann ceist seo na dteorainneacha agus na hinimirce ár sochaithe agus ár dtír go léir bun os cionn ar bhealach dlisteanach. Tá sé níos tábhachtaí fós don Fhrainc. Mar gur tír í an Fhrainc, maithigí dom úsáid a bhaint as an téarma seo a bhféadfadh cuma theicniúil a bheith air, tír ghluaiseacht tánaisteach, mar a deirtear. Is é sin le rá, ní thagann inimirce go díreach chuig an bhFrainc. Tagann sé isteach ar mhór-roinn na hEorpa agus go háirithe i limistéar Schengen trí theorainneacha eile.

Agus mar sin teastaíonn beartas Eorpach éifeachtach agus comhar maith ón bhFrainc, uaireanta níos mó ná tíortha eile toisc go dosaíonn inimirce ag teorainneacha na hEorpa agus ní ag teorainneacha na Fraince amháin. Is tír sinn ina dtagann mná agus fir atá ag teitheadh ón mbochtaineacht, atá uaireanta ina n-íospartaigh ag líonraí gáinneála, a lorgaíonn tearmann dlisteanach uaireanta nuair is trodaithe ar son na saoirse iad, ach a thagann i gcónaí, cuid acu tríd an Spáinn, cuid acu tríd an Iodáil, cuid tríd na Balcáin, an Ghréig, ar chré na hEorpa, ansin taistealaíonn siad go dtí ár dtír. Agus mar sin, anseo is dócha níos mó ná áiteanna eile, teastaíonn comhar Eorpach níos láidre uainn. Sin é an fáth, tar éis an chomhaontaithe Dídean-Inimirce seo, anois beidh orainn é a chur i bhfeidhm, toisc go dtugann sé ionstraimí nua dúinn nach raibh againn cheana. Coinníollacha níos éifeachtaí maidir le clárú, faireachán agus filleadh go dtí an tír chéad iontrála. Is dul chun cinn gan fasach é seo cheana féin. Ach ní mór dúinn gníomhú níos diongbháilte ar cheist an fhillte agus ar athligean isteach do na mná agus na fir go léir a thagann ar ár dtalamh agus nach bhfuil i ndán dóibh fanacht, nach bhfuil incháilithe le haghaidh tearmainn. Éilíonn sé seo fíorbheartas Eorpach agus fíor-chomhordú. Is é rud a bheidh i gceist leis sin comhar níos mó le tíortha dúchasacha agus leathshlí, coinníollachtaí níos soiléire agus troid gan staonadh i gcoinne mhúnla eacnamaíoch na smuigléirí agus na ngáinneálaithe ar dhaoine.

Is mar 27, agus go háirithe laistigh de Schengen, a chaithfimid an comhar seo a chur i gcrích agus na beartais sin a thógáil. Níl polasaí soineanta uaim agus ní féidir linn díreach breathnú ar neamhéifeachtúlacht ár mbeartais um fhilleadh inniu, toisc go bhfuil siad ró-éagsúil ó thír go tír. Ach ní chreidim ach an oiread sa tsamhail atá á moladh dúinn inniu, arb é a bheadh ann ná tríú tíortha a aimsiú ar mhór-roinn na hAfraice nó in áit eile, áit a mbeadh sé i gceist daoine a tháinig go dtí ár dtír go neamhdhleathach a thionlacan, nach dtagann ó na tíortha céanna seo. Táimid ag cruthú geopholaitíocht bunaithe ar chiniceas a thréigeann ár luachanna agus a thógfaidh spleáchais nua agus a bheidh iomlán neamhéifeachtach. Is é an rud is tábhachtaí ná ár víosaí, ár roghanna tráchtála a chomhoiriúnú leis na tíortha dúchasacha agus leathshlí agus na tíortha sin a dhéanamh freagrach as beartas imirce. Má dhéanaimid é le chéile, is cur chuige éifeachtach a bheidh ann. Go simplí, inniu, nílimid ró-roinnte. Caithfidh filleadh na n-imirceach neamhrialta go dtí an tír thionscnaimh a bheith ar cheann de phríomhaiseanna ár mbeartas víosaí agus dár roghanna tráchtála ó thaobh coinníollachta de. Ní mór dúinn freisin comhpháirtíochtaí oibriúcháin nua a bhunú chun dul i ngleic le smuigleáil imirceach agus gáinneáil ar dhaoine, chun Frontex a shlógadh freisin a shroichfidh 10,000 garda teorann agus garda cósta go luath chun tacú le seoladh ar ais agus dul níos faide i bhforbairt an struchtúir seo. Creidimid ann. Chosain mé i gcónaí é. Leanaim de bheith ag creidiúint ann fiú má bhíonn amhras ar na daoine a thug seirbhís dó uaireanta.

Chun a saoránaigh a chosaint, mar a fheiceann sibh go soiléir, ní mór don Eoraip troid i gcoinne bagairtí agus líonraí a dhéanann neamhaird de theorainneacha agus de stáit. Agus is ábhar comhleanúnachais Eorpaigh é seo freisin. Taobh amuigh den inimirce, tá sceimhlitheoireacht, coiriúlacht eagraithe, smugáil dhrugaí, fuath agus coiriúlacht ar líne ina n-ábhair nach mór dúinn gníomhaíocht Eorpach a neartú ina leith. Sin é an fáth, ar an gcéad dul síos, gur mhaith liom go mbeadh Comhairle Schengen ina fíor-Chomhairle Slándála Inmheánaí den Aontas. Is leas coiteann iad ár dteorainneacha. Maidir leis an euro, an leas coiteann a chruthaigh muid, bhíomar in ann foirm pholaitiúil a chruthú a rinne cinneadh ar bhealach inchreidte go hidir-rialtasach: Comhairle Ecofin. Is leas coiteann iad ár dteorainneacha. Ní mór dúinn struchtúr polaitiúil a thógáil a fhágann gur féidir cinneadh a dhéanamh idir na tíortha go léir a roinneann é agus cinntí a ghlacadh le chéile ar ábhair na hinimirce, an chomhraic i gcoinne na coiriúlachta eagraithe, na sceimhlitheoireachta, an chomhrac in aghaidh smugláil drugaí nó na cibearchoiriúlachta. Athraímis an rialachas chun é a dhéanamh i bhfad níos éifeachtaí. Ní mór dúinn freisin, faoi chuimsiú chóras faisnéise Schengen, dul i bhfad níos faide maidir le faisnéis a roinnt. chun imeacht na dtrodaithe sceimhlitheoireachta a chosc, filleadh ó reigiúin choimhlinte, cosc a chur ar an radacú, fíorbheartas a bheith againn freisin maidir le hábhar sceimhlitheoireachta a bhaint anuas, ach thar aon rud eile maidir le hábhar gráiniúil, ciníoch agus frith-Sheimíteach a bhaint anuas, agus is mar Eoraip a bheidh muid in ann é seo a fháil ó ardáin nach gcoimeádann a ngealltanais ar an ábhar seo faoi láthair, i dtéarmaí measarthachta, ná i dtéarmaí srianta. Agus mar Eorpaigh, faoi chuimsiú na Comhairle sin, is féidir linn beartas éifeachtach a bheith againn i gcoinne na coiriúlachta eagraithe agus na ndrugaí. Fíorsciúirse a théann i bhfeidhm go háirithe inniu ar na tíortha ar spriocanna iad toisc go bhfuil calafoirt mhóra agus pointí iontrála acu, nó uaireanta freisin toisc gur shíl daoine áirithe gurb iad na beartais is liobrálaí na cinn a chuirfeadh cosc ar an gcoiriúlacht, a mhalairt ar fad atá fíor. Ní mór dúinn freisin cur chuige Eorpach a bheith againn ar an ábhar seo.

Mar a thuigeann sibh, is é Eoraip na cumhachta seo ár gcosaint agus cosaint ár dteorainneacha araon, agus is mór an t-athrú paraidím é ar an bhfíric go bhfuil orainne, na hEorpaigh, más mian linn cur i gcoinne an athraithe rialacha seo, i gcoinne formhéadú an fhoréigin seo, go bhfuil orainn sinn féin a chur in oiriúint i dtéarmaí coincheapa straitéiseacha agus acmhainní straitéiseacha agus ní mór dúinn smacht ar ár dteorainneacha a fháil ar ais go fairsing, go hiomlán, agus seasamh leis.

*** *** ***

Is é an dara príomhghné den fhreagra ná an rathúnas. Sea, más mian linn flaithiúnas a bheith againn ag tráth na gclaochluithe as cuimse sin a luaigh mé, ní mór dúinn múnla nua fáis agus táirgeachta a thógáil. Tá sé seo riachtanach mar níl aon chumhacht ann gan bonn láidir eacnamaíoch. Ina éagmais sin, is féidir cumhacht a fhógairt, ach go han-tapa beidh sé á mhaoiniú ag daoine eile. Ní féidir aon trasnú éiceolaíoch ann ach oiread gan creatlach eacnamaíoch dhaingean. Agus níl múnla sóisialta ar bith ina láidreacht ag na hEorpaigh mura dtáirgimid an t-airgead a theastaíonn uainn a athdháileadh. Agus is í an Eoraip an phríomhshócmhainn dár bhfás le fada an lá, i múnla ordo-liobrálach na hiomaíochta agus saorthrádála, agus ag am ina raibh na rialacha go bunúsach an-difriúil, ní raibh an chuma ar na hamhábhair go rabhadar teoranta. Níorbh ann do gheopholaitíocht na n-amhábhar, rinneadh neamhaird ar athrú aeráide, bhí an trádáil saor agus bhí meas ag gach duine ar na rialacha. Ba shin an domhan a raibh cónaí orainn ann go dtí le déanaí. Agus in imeacht cúpla bliain, d’athraigh gach rud. Gach rud. Tá teorainn le hamhábhair, le ábhair bhunriachtanacha, le fuinneamh. Agus maidir le breoslaí iontaise, ní dhéanaimid iad a tháirgeadh ar ár dtalamh, táimid spleách, murab ionann agus Stáit Aontaithe Mheiriceá agus go leor eile. Maidir le hábhair bhunriachtanacha, tá gá againn leo, agus tá an tSín tar éis tosú ag trádáil agus ag cur go leor acmhainní faoina smacht féin. Agus maidir le tráchtáil, mar a dúirt mé, tá na rialacha ag athrú i ndáiríre, ag filleadh ar staid an nádúir.

Mar sin féin, tá cuspóirí soiléire againn. Ba mhaith linn níos mó saibhris a chruthú chun ár gcaighdeán maireachtála a fheabhsú agus poist do gach duine. Is mian linn cumhacht cheannaithe mhuintir na hEorpa a chinntiú - is é seo an imní atá ar ár gcomhshaoránaigh go léir. Tá sé an-choincréiteach. Is é seo cuspóir ár mbeartais Eorpach - teastaíonn uainn ár ngeilleagair a dhícharbónú agus freagairt do dhúshláin na bithéagsúlachta agus na haeráide. Ba mhaith linn ár gceannas a chinntiú agus mar sin ár slabhraí táirgeachta straitéiseacha a rialú. Agus ba mhaith linn geilleagar oscailte a choinneáil chun fanacht mar an chumhacht mhór tráchtála atá ionainn.
Tá ár gcuspóirí soiléir. ach níl siad bainte amach againn agus ní féidir linn iad a choinneáil lenár rialacha reatha. Níl siad bainte amach againn. Níor éirigh linn mar nílimid céim ar chéim le hathchóiriú an domhain. Nílimid ann toisc go bhfuil an iomarca rialachais againn, go ndéanaimid infheistíocht ró-bheag agus go bhfuilimid ró-oscailte agus ní dhéanaimid ár leasanna a chosaint sách láidir. Is í seo an réaltacht, an fhírinne.
Mar sin, ní mór dúinn freisin paraidím nua fáis agus rathúnais a thógáil más mian linn na cúig chuspóirí atá díreach luaite agam a bhaint amach. Mar má mhairimid le rialacha na bpolasaithe iomaíochta, trádála, airgeadaíochta agus buiséadach atá againn inniu, ní éireoidh linn. Agus tarlóidh sé, le coigeartú simplí: caillfimid an táirgeadh.

Agus cén fáth a bhfuil práinn orm maidir leis seo freisin? Ar an gcéad dul síos toisc go bhfeicim an bhearna seo le 30 bliain anuas idir an Eoraip agus na Stáit Aontaithe, agus toisc go bhfuil athdháileadh fachtóirí táirgthe ag tarlú anois. Toisc go bhfuil an cheist maidir le cá háit a mbeidh na teicneolaíochtaí glasa, an cheist cá mbeidh na háiseanna intleachta saorga agus na hinniúlachtaí ríomha, tá sé idir dhá cheann na meá anois, sna 5-10 mbliana atá romhainn, b’fhéidir go mbeidh níos mó fós i gceist sna 5 bliana atá romhainn ná na 10 mbliana atá romhainn. Agus mar sin de is anois a chaithfidh muid a bheith i láthair do chor mór na staire. Agus is anois a chaithfimid stop a chur le ró-rialú , infheistíocht a mhéadú, ár rialacha a athrú agus ár leas a chosaint níos fearr. Sin é an sprioc, sin an tsamhail nua.

Agus ar deireadh thiar, is é an comhaontú rathúnas seo a chaithfimid a thógáil agus tá sé bunaithe ar roinnt gnéithe an-simplí.

Ar an gcéad dul síos, ní mór dúinn níos mó a tháirgeadh agus táirgeadh glas agus is deis é an táirgeadh saor ó charbón chun ár dtionscail san Eoraip a ath-thionsclú agus a chaomhnú. Tá sé seo feicthe againn le blianta beaga anuas freisin: ó hidrigin go leathsheoltóirí go cadhnraí leictreacha, tá an Fhrainc tar éis cumas tionsclaíoch a athchruthú tríd an aistriú. Agus dá bhrí sin, ní mór dúinn éirí as a bheith ag cur dícharbónú agus fás i gcodarsnacht le chéile. Má tá a fhios againn conas é a dhéanamh agus má théann sé trí earnálacha nua infheistíochta, oibríonn sé. Is é seo an múnla atá á ghlacadh againn. Táimid ar ár mbealach chun bheith ina seaimpíní cadhnraí. An cuspóir 100% de chadhnraí i 2030 a bheith clúdaithe ag cadhnraí Eorpacha, bainfimid amach é. Agus beidh muid ag teacht aniar as an mhoill atá orainn freisin maidir le leathsheoltóirí agus é mar chuspóir sciar na hEorpa den mhargadh a dhúbailt faoi 2030. Agus mar a dúirt mé, tá na torthaí ó thaobh fostaíochta, ó Dunkirk go Fos, i dtéarmaí oiliúna, réigiúin nuálacha tarraingteacha, laghdú ar ár spleáchas, tá siad ann. Agus dá bhrí sin, is í an Eoraip a thugann ann an t-aththionscalú glas, a thacaíonn leis, agus is é seo an rud a ligfidh dúinn acmhainní a bheith againn in athuair, le bheith ar an gcéad mhór-roinn freisin saor ó thruailliú plaisteach, le bheith ina mór-roinn i gcroílár an dícharbóinithe agus an leictrithe.

Is é an dara coinníoll, simpliú. Ó chruthaigh Jacques Delors an margadh inmheánach 30 bliain ó shin, táimid tar éis é a dhoimhniú, táimid tar éis é a mhéadú trí chomhtháthú níos mó ná riamh. Agus is gníomh ciallmhar é sin. Agus is gníomh simpliúcháin é an margadh aonair. Ciallaíonn sé seo dul ó 27 córas rialacha go dtí 1. Tá Enrico Letta, ina thuarascáil, díreach tar éis a mholadh go leanfaimid leis an nuachóiriú seo agus leis an obair seo i seirbhís ár gcomhthírigh agus ár ngnólachtaí. Táim i bhfabhar, i ndáiríre, leanúint ar aghaidh ag leathnú an mhargadh aonair in earnálacha nár bhain sé leo go dtí seo: fuinneamh, teileachumarsáid, seirbhísí airgeadais. Tá sé seo riachtanach mar is é an rud a ligfidh dúinn iliomadúlacht ár rialacha sna mór-earnálacha seo a laghdú, agus dá bhrí sin go n-éireoidh linn tuilleadh nuálaíochta a chruthú, chun costais idirbhearta a laghdú, chun níos mó acmhainne a bheith againn i dtéarmaí nuálaíochta agus infheistíochta, agus chun freastal níos fearr a dhéanam ar ár leasanna.
Ní mór dúinn freagracht a ghlacadh freisin as forbairt ár mbeartas iomaíochta chun seaimpíní Eorpacha a thabhairt chun cinn agus chun tacaíocht ollmhór a thabhairt do chuideachtaí inár n-earnálacha straitéiseacha le hinfheistíochtaí nua A27. Tiocfaidh mé ar ais chuige sin i gceann bomaite. Ciallaíonn simpliú mar sin margadh aonair níos mó, ciallaíonn sé go nglanfaí na rialacha a fhágann an oiread sin teorainneacha idir na 27, ionas gur féidir linn margadh baile a bheith againn láithreach dár ngnólachtaí nuathionscanta, arb sin an margadh Eorpach é. Sin nó a bheith faoi fhíor-mhíbhuntáiste iomaíoch i gcomparáid le comhluchtaí nuathionscanta Síneacha nó Meiriceánacha. Tá an neart seo againn, ár margadh inmheánach, 450 milliún tomhaltóir. Rogha simpliúcháin atá sa mhargadh aonair.

Ach ní mór dúinn freisin deireadh a chur ar bhealach leis an Eoraip chasta, ní mór a rá. Chruthaíomar rialacháin úsáideacha a sholáthraigh garspriocanna, tagarmharcanna, caipíní, ach bhíomar ró-sháite sna mhionsonraí uaireanta freisin , ag cur cosc ar ghníomhaithe eacnamaíocha iad féin a shamhlú san fhadtéarma agus ag cruthú míbhuntáistí iomaíocha dár n-imreoirí i gcomparáid lena n-iomaitheoirí idirnáisiúnta. Caithfimid an misneach a bheith againn é a laghdú, ar an gcéad dul síos trí athbhreithniú a dhéanamh ar na tairseacha agus na hoibleagáidí a mheánn ar chomhluchtaí beaga agus idirmheánacha. Ní mór dúinn ár ngnólachtaí, ár saoránaigh a nascadh níos fearr lenár gcríocha roimh ré, na srianta atá orthu ó chéim forbartha an chaighdeáin ar aghaidh a chur san áireamh, ach freisin nuair atáthar á gcur i bhfeidhm. Caithfimid filleadh ar phrionsabal na comhréireachta, is é sin le rá níos mó uaillmhéine ar na mórcheisteanna, tuilleadh tacaíochta, níos mó muiníne agus níos lú téacsanna, agus prionsabal na coimhdeachta. Fágfaidh sé sin gur féidir uaillmhianta a bheith ann maidir le rialacha Eorpacha maidir lena mbaineann leo, ach solúbthacht náisiúnta a cheadú maidir le cur i bhfeidhm. Sin é an fáth freisin go mbeidh ar an gcéad chúpla bliain eile, an chéad ré rialtais eile, dul trí roinnt tonnta simplithe ar ár rialacháin, gan aon ní a bhaint as ár n-uaillmhianta agus ár ngarspriocanna maidir leis na mórphointí atá socraithe againn, ach trí shimpliú an chur i bhfeidhm agus ag cur ar ár gcumas tacaíocht níos fearr a thabhairt dár n-imreoirí eacnamaíocha.

Is é an tríú coinníoll den chomhaontú rathúnais seo ná dlús a chur le beartas tionsclaíoch. Focal salach a bhí ann díreach seacht mbliana ó shin, meabhraím daoibh.
Deirtí nár chuspóir na hEorpa i ndáiríre é beartas tionsclaíoch. Agus tráth a bhfuil go leor ag filleadh ar choincheap spéisiúil arb é an ceart fanachta é, is é an beartas tionsclaíochta a fhreagraíonn dó. Is é an fhéidearthacht táirgeadh i ngach áit ar thalamh na hEorpa, san áit ar chloí ár nEoraip go ró-mhinic le múnla iomaíochta, laistigh den Eoraip san áireamh, agus de shamhail iomaíochta, rud a chruthaigh a míchothromaíochtaí féin nach raibh dóthain cúitimh déanta ina leith sa bheartas comhtháthaithe, agus a chruthaigh ina dhiaidh sin na héagothromaíochtaí déimeagrafacha atá ag goilliúint ar go leor dár gcomhpháirtithe.

Creidim go láidir gur garsprioc thábhachtach é beartas tionsclaíoch inár rathúnas i leith an domhain lasmuigh, ach freisin maidir le dea-phleanáil chríoch na hEorpa. Is ábhar mór teacht le chéile Franca-Ghearmáineach é Déanta san Eoraip. D’éiligh an Seansailéir Scholz é seo le linn a óráide i bPrág i mí Lúnasa 2022. Tá sé ag croílár ár straitéise le seacht mbliana agus tá sé i gcroílár straitéis Versailles seo atá tógtha againn mar Eorpaigh. Mar sin, an beartas tionscail seo, mar atá déanta againn le blianta beaga anuas trí nuálaíocht ar nós an Acht CHIPS agus teicneolaíocht ghlan nó eile, caithfidh sé cuspóirí táirgeachta a bheith ann ar thalamh na hEorpa, gníomhaíochtaí oiliúna, infheistíochtaí comhchoiteann, agus an méid atá déanta againn cheana féin in earnálacha straitéiseacha a neartú: amhábhair straitéiseacha, leathsheoltóirí, digiteach, sláinte, an áit a bhfuil beartas Eorpach ann mar fhreagra ar riachtanais ár gcomhshaoránaigh. Mar is é an polasaí seo amháin a chuirfidh ar ár gcumas freagairt don ghanntanas drugaí atá á fhulaingt againn agus freisin do rochtain othar.

Agus mar sin, feiceann sibh, is ea, ní mór dúinn leanúint orainn ag comhdhlúthú an straitéis tionscail seo sna hearnálacha seo. Oibríonn an cur chuige, caithfimid é a leathnú chuig earnáil straitéiseach an lae amárach gan fanacht go gcruthaítear spleáchais. Déanaimis cinneadh anois an Eoraip a bheith mar cheannaire domhanda faoi 2030 i gcúig cinn de na hearnálacha is gasta fáis agus is straitéisí. An intleacht shaorga, trí infheistiú ollmhór i dtallann, ach i gcumais ríomhaireachta freisin. Tá 3% de chumas ríomhaireachta an domhain againn. Samhlaigh, sinne Eorpaigh, 3%. Mar sin is cuspóir aisghabhála é seo, agus ní mór dúinn 20% ar a laghad a bhaint amach faoi 2030, 2035 más mian linn a bheith inár n-imreoirí inchreidte. Ríomhaireacht chandamach. An spás ina gcaithfimid Ariane 6 a threisiú, agus deirim é seo ag am a bhfuil an oiread sin agus an oiread sin rudaí á gcloisteáil againn. Ní ann do rochtain Eorpach ar an spás gan Ariane 6. Fíor-riachtanas atá ann. Ach sa bhreis ar gach rud ón Spás Nua go misin spáis ar bord, ní mór dúinn Eoraip uaillmhianach i gcúrsaí spáis a bheith againn. Biteicneolaíochtaí ar ndóigh, agus fuinnimh nua, hidrigin, imoibreoirí modúlacha agus comhleá núicléach.

Ní mór don Aontas Eorpach straitéisí maoinithe tiomnaithe a ghlacadh le haghaidh na gcúig earnáil straitéiseacha seo ar a laghad. Chuige seo, ní mór dúinn na hionstraimí cearta a bheith againn. Mar sin ní mór dúinn na réimsí a shainiú, ní mór dúinn infheistíocht a dhéanamh sna hearnálacha seo, gníomhú le chéile, ach, mar a dúirt mé, caithfidh na hionstraimí cearta a bheith againn. Mar sin thosaigh muid ar ionstraimí ábhartha a bheith againn. Is iad seo ár dtionscadail cháiliúla tábhachtacha ar mhaithe le leas coiteann Eorpach, na CEIPanna. Tá aithne mhaith ag ár dtionsclóirí orthu. Agus bhí an-chúnamh ó thaobh struchtúir iontu nuair a shocraigh muid leis an nGearmáin gluaiseacht chun cinn i 2018. Ach go simplí, sa réimse sin freisin, ní mór dúinn athshioncrónú a dhéanamh. Tar éis an Acht um Laghdú Boilsciú agus ró-infheistíocht na Síne, ní oibríonn sé a thuilleadh toisc go bhfuil sé ró-mhall, ró-éiginnte. Mar sin , ní mór dúinn ar bhealach éigin CEIPeanna nua a chumadh. Is é sin le rá caithfimid léargas ar a bhfuil rompu a thabhairt dár dtionsclóirí, tréimhsí ama a ghiorrú trí iad a roinnt ar a dó ar a laghad, ach meicníochtaí a bheith acu chomh simplí le córais creidmheasa cánach, trí léargas rompu a thabhairt do thionsclóirí thar tréimhse 5 go 10 mbliana, trí fhreagra a thabhairt laistigh de sprioc-amanna an-tapa, 3 go 6 mhí, agus trí rath a bhaint amach, go sonrach, i gcroí-earnálacha a dtabharfar tacaíocht dóibh.

Ach is féidir linn a fheiceáil go soiléir, in earnálacha mar cógaisí criticiúla nó ceimic, go bhfuil acmhainn á chailliúint againn inniu toisc nach bhfuil ár n-ionstraimí tapidh, éifeachtach nó sofheicthe go leor. Ach caithfimid glacadh freisin le rialacha éagsúla maidir le beartas tionsclaíoch agus beartas iomaíochta. Ní mór dúinn tosaíocht Eorpach sna hearnálacha straitéiseacha, sa chosaint agus sa spás a chur isteach inár gconarthaí. Mar go deimhin tá sé ag ár n-iomaitheoirí. Tá sé acu. Mura bhfuil tús áite Eorpach sa spás, ní bheidh spás ann a thuilleadh. Mar an gcéanna leis an gcumhacht núicléach. Cé a chonaic Roinn Cosanta nó Fuinnimh Mheiriceá ag maoiniú imreoir Eorpach atá ag teacht chun cinn? Tá go leor gnólachtaí nuathionscanta Meiriceánacha feicthe agam a ndeirtear nach bhfuil iontu ach toradh spontáineach fiontraíochta a bhfuil fóirdheontas ollmhór á fháil acu ó bheartas institiúideach Mheiriceá. Déanaimis an rud céanna, táimid in iomaíocht. Tosaíocht Eorpach sna hearnálacha cosanta straitéiseacha agus spáis agus díolúine ó shaoriomaíocht chun tacú le príomhearnálacha san athrú sa treo sin, le hintleacht shaorga, le teicneolaíochtaí glasa. Tá sé seo riachtanach amach is amach. Is é an t-aon rud é a chuirfidh ar ár gcumas freagra a thabhairt ar ró-fhóirdheontas na Síne agus ar ró-fhóirdheontas Mheiriceá.

I measc na n-earnálacha straitéiseacha, tá dhá cheann ar mhaith liom cúpla focal ar leith a rá fúthu, is iad sin an tionscail fuinnimh agus an talmhaíocht. An fuinneamh, toisc go bhfuil sé gan dabht ar an gceann ar a bhfuil na hathchóirithe is mó déanta againn. Ach is ann a theastaíonn na claochluithe is bunúsaí amach anseo. Caithfidh muid a bheith sásta Eoraip an adaimh a thógáil, a glacadh leis go bhfuil tionscadal Euratome, ina theannta sin, mar chuid d’uaillmhianta bunaidh chonarthaí 1957. Agus tá dúshláin mhóra ann, ach tá sé de dhíth orainn. An Eoraip sa lá atá inniu ann, ina fadhbanna iomaíochais-praghas,tá fadhb aici le fachtóir an tsaothair. Trínár n-athchóirithe, táimid ag iarraidh freagra a thabhairt air seo. Ach ag cur san áireamh ár múnla sóisialta, tá a fhios againn go bhfuil teora lenar féidir linn a dhéanamh maidir leis an bpointe seo. Ach tá fadhb againn le hiomaíochas-praghas ó thaobh fuinnimh de, toisc go bhfuil spleáchais againn agus nach dtáirgeann muid hidreacarbóin iontaise faoi láthair. Dá luaithe a dhéanfaimid an t-aistriú, is luaithe a gheobhaidh muid an cumas iomaíochta seo ar ais. Agus mar sin, is ea, tá an fuinneamh saor ó charbón a tháirgtear san Eoraip ríthábhachtach don réiteach idir aeráid, flaithiúnas, agus cruthú post. Agus mar sin teastaíonn straitéis chomhcheangailte uainn: éifeachtúlacht i gcúrsaí fuinnimh, úsáid fuinnimh in-athnuaite agus cur i bhfearas chumhacht núicléach. Is é seo a dhéanfaidh fíorchumhacht leictreach don Eoraip. Agus sin an eochair.

Agus anois, tá botúin déanta againn le blianta beaga anuas agus muid tosaithe ar mhargadh hidrigine nó leictreachais na hEorpa a scoilteadh cheana féin. Ní mór dúinn cloí go hiomlán le neodracht teicneolaíochta. Go bunúsach, ní mór dúinn Eoraip saorchúrsaíochta leictreoin saor ó charbón a thógáil. Maithigí dom é a rá mar sin, ach sin go díreach cad is gá a dhéanamh. Is cuma an dtáirgtear é le cumhacht in-athnuaite nó núicléach, is cuma linn. Más rud é go bhfuil a fhios againn conas leictreoin saor ó charbón a tháirgeadh ar thalamh na hEorpa, tá an t-ádh linn. Toisc go seachnaíonn sé an leictreon carbóin agus seachnaíonn sé an ceann a allmhairímid. Agus mar sin ní mór dúinn neodracht teicneolaíochta a bhaint amach, ní mór dúinn freagracht a ghlacadh as i bhfad níos mó acmhainní in-athnuaite agus acmhainn núicléach a thógáil. Ní mór dúinn an chomhghuaillíocht núicléach seo atá tógtha againn a dhaingniú agus a thugann le chéile thart ar cúig cinn déag de Bhallstáit, glacadh le Eoraip seo an adaimh agus infheistíocht a dhéanamh in idirnaisc leictreachais san Eoraip. Sin an eochair. Ionas gur féidir le tionsclóirí agus le daoine aonair ar fud na hEorpa dul i mbun conarthaí a bhfuil léargas chun cinn iontu agus a chinnteoidh soláthar leictreachais a bheidh ar chostas íseal, a tháirgfear ar thalamh na hEorpa agus a bheidh gan charbón.

An ghné eile den earnáil straitéiseach ar a raibh mé ag iarraidh filleadh, ná an talmhaíocht. Labhramar faoi cuid mhór ar bhealach beagán cosantach i bhfianaise na feirge a cuireadh in iúl. Ach ní raibh fearg ár bhfeirmeoirí dírithe ar an Eoraip, tá a fhios acu go maith, go háirithe sa Fhrainc, áit a bhfuil beagnach 10 billiún euro ag an Eoraip i bhfóirdheontas dár dtalmhaíocht, áit gurb é an t-aon mhargadh ábhartha é dúinne a bhfuil againn freisin talmhaíocht atá ina chumhacht onnmhairithe. Fearg a bhí ann in aghaidh an ró-rialála, na castachta, na gcaighdeán áibhéileacha, agus droch-chur i bhfeidhm dhlí na hEorpa agus na Fraince. Agus mar sin de, rinne an Príomh-Aire agus na hAirí iarracht an-mhór ar an ábhar seo chun treoirchlár a chruthú ar cuireadh i bhfeidhm cheana féin níos mó ná trí cheathrú de, a théann i dtreo an tsimplithe agus a thacaíonn leo mar is ceart.

Ach tá an Eoraip ríthábhachtach i gcúrsaí talmhaíochta toisc go bhfuil sé ina ábhar i gcúrsaí polasaí tionsclaíochta agus flaithiúnais freisin. Thosaigh mé á rá le linn thréimhse Covid: cé a bheadh craiceáilte go leor chun smacht ar a soláthar bia a scaoileadh uathu? Níl cead againn ligean do spleáchas i gcúrsaí bia tarlú. Bhí roinnt de sin againn cheana féin; thosaigh muid á chur ina cheart, go háirithe ar phróitéiní ainmhithe, a bhí ina sean-rogha geostraitéiseach iarchogaidh nuair a rinneamar é a fhágáil faoi ilchríocha eile. Ach ní mór dúinn leanúint ar aghaidh ag neartú ár bhflaithiúnas bia.
Agus tá sé dochreidte, nuair a chloisim ón oiread sin comhghleacaith , gurb í an talmhaíocht an t-athróg coigeartaithe i gconarthaí tráchtála gach uair. Ní hí. Ní mór dúinn ár mbia a tháirgeadh, leanúint ar aghaidh ag allmhairiú, ag onnmhairiú, é a dhéanamh ar bhealach oscailte, ach caithfidh muid gan a bheith spleách. An lá a bhraitheann tú go hiomlán ar phróitéin ghlasraí, an lá a bhraitheann tú go hiomlán ar chuid de d’aiste bia Eorpach, ádh mór ort! Ag an bpointe sin is beag is fiú dúinn a mhíniú go bhfuil ceannasacht athchruthaithe againn ar leathsheoltóirí nó ar an gcuid eile. Samhlaígí go rachadh muid os comhair ár gcomhshaoránaigh ag rá go ndearna muid gach rud i gceart, shíl muid go simplí go mbeadh bia á mhalartú gan laincis i gcónaí. Tá geopholaitíocht bia ann freisin. Agus mar sin is ceist flaithiúnais, fostaíochta, táirgeachta í an talmhaíocht.

Tá gá againn le Polasaí Talmhaíochta Coiteann láidir, simplithe, a laghdaíonn castacht agus ualach riaracháin. Ach is gá dúinn maidir lenár dtalmhaíocht chomh maith lenár gcuid iascaireachta tacú le haistrithe ar bhealach inbhuanaithe, tacú le hathrú cleachtais, imeacht ó tháirgí fíteashláintíochta áit ar bith a bhfuil réitigh teicneolaíochta ann, ár gcabhlaigh iascaireachta a athnuachan chun iad a dhícharbónú, mar a rinneamar arís le déanaí inár gcríocha thar lear. Ach is léir go gcaithfimid an earnáil seo a chosaint agus glacadh le beartas um fhaisnéis níos fearr do thomhaltóirí, tacaíocht chun an tionchar aeráide agus timpeallachta a bhainistiú go cothrom, ach freisin chun ár dtáirgeoirí a chosaint ar chleachtais éagóracha agus iad a chosaint le cur i bhfeidhm ceart aonchineálach ar an leibhéal Eorpach. Is é seo atá á éileamh againn trí údaráis sláinte agus cigireachta Eorpacha, a sheachnaíonn cleachtais éagóracha idir Eorpaigh, agus fíorfhórsa custaim Eorpach a chinnteoidh go mbeidh na táirgí a allmhairímid, agus a ndéantar athlipéadú orthu uaireanta i gcalafort, lena scaoileadh amach ar mhargadh an Aontais Eorpaigh ansin, go bhfuil na rialacha táirgthe céanna acu agus atá againn, nuair a chuirtear i bhfeidhm orainne é.

Sin an eochair do bheartas tionsclaíoch uaillmhianach.

Tugann sé seo mé chuig an gceathrú gné den chomhaontú rathúnais seo. Is é seo an t-athbhreithniú ar ár bpolasaí trádála. Agus seo áit a bhfuil gan dabht ceann de na haistrithe paraidím is bunúsaí, i mo shúile-sa. Oscailteacht, sea, ach muid ag cosaint ár leasa agus - mar a dúirt mé - ní féidir leis oibriú más sinne an t-aon dream ar domhan a chloíonn le rialacha na tráchtála mar a scríobhadh iad 15 bliain ó shin. Mura bhfuil meas ag na Sínigh agus na Meiriceánaigh orthu a thuilleadh, trí ró-fhóirdheontas a thabhairt d’earnálacha criticiúla, ní féidir linn a bheith ar an aon dream amháin chun é seo a dhéanamh. Ní oibreoidh sé. Agus go deimhin, ní oibríonn sé. Agus táimid, i dtaca leis seo freisin, ró-shoineanta nó tá cultúr ró-lag againn.
Tá fíor-uirlis againn le tionchur a imirt. Is margadh de 450 milliún tomhaltóir muid. Is fórsa ollmhór é sin. Agus mar sin, ní mór dúinn ár sláinte a chosaint trínár gcaighdeáin sláinte a chur i bhfeidhm go docht. Caithfimid ár múnla sóisialta a chosaint trínár gcaighdeáin shóisialta a chur san áireamh freisin. Agus ní mór dúinn ár n-uaillmhianta aeráide a chosaint trínár gcaighdeáin chomhshaoil a chosaint. Mura ndéantar é sin, cruthóimid mór-roinn a chuireann srian ar tháirgeoirí ar a thalamh féin agus, trína bheartas trádála, a bhainfidh srianta ar na táirgí a allmhairíonn sé. Nárbh aisteach an rud é a bheith ina margadh tomhaltóirí nach mbeidh táirgeoirí ann a thuilleadh a chloíonn lenár gcuspóirí agus áit a gcuirfear iallach orainn, trí na spleáchais a chruthaítear mar sin, táirgí a ithe nach dtagann lenár gcaighdeáin. Seo í fírinne an scéil. Mar sin más linn a bheith comhsheasmhach lenár n-uaillmhianta, ní mór dúinn ár mbeartas tráchtála a leasú go forleathan. Tá tús déanta againn air. Is comhaontú maith é an CETA a thugamar chun críche leis na Ceanadaigh, mar gheall ar an obair a rinne muid, mar gheall ar an méid a choigeartaigh muid. Deirim é seo mar ní mór dúinn gan géilleadh d’ aon tuathghríosadh. Goilleann an méid a chonaic mé, fiú sa díospóireacht sa Fhrainc, le seachtainí beaga anuas, orm. Ní mór dúinn gan titim i dtreo diúltú do gach aon chomhaontú trádála, mar ansin, bheadh rith an ráis ag an tuathghríosadh. Rachaidh gach duine a mhíníonn dúinn go bhfuil an trádáil go dona dúinn agus míneoidh siad dár bhfeirmeoirí go léir go mbeidh an bua acu le CETA in aghaidh Cheanada. Agus cén fáth a bhfuil an bua againn trí CETA? Go díreach mar gur chuireamar clásail scátháin isteach ann. Mar gheall go díreach gur comhaontú trádála de ghlúin nua é a cheadaíonn dár dtáirgeoirí cáise agus bainne onnmhairiú go Ceanada, ach áit a raibh caighdeáin éagsúla ar fheoil, sheachain sé allmhairiú na feola seo nár chloígh le caighdeáin Eorpacha.
Ach nílimid i bhfábhar bac iomlán. Laghdódh an dúnadh slí bheatha thionsclaithe, fheirmeoirí, tháirgeoirí na hEorpa. Táimid ar son na hiomaíochta córa agus mar sin de ar son pholasaí trádála athbhreithnithe, mar a rinneamar leis an Nua-Shéalainn freisin. Is éard atá i gcomhaontuithe trádála nua-aimseartha agus córa na cinn sin inar clásal bunriachtanach é urraim a thabhairt do chomhaontú aeráide Pháras, ina bhfuil clásail láidre maidir le coinníollacha táirgthe earraí íogaire áirithe, go háirithe cinn talmhaíochta. Tá difríocht mhór idir na comhaontuithe seo go háirithe agus dréacht-chomhaontú Mercosur ar den tseanghlúin é, faoi mar atá idirbheartú déanta air go dtí seo.
Ní mór dúinn úsáid ionstraimí iomaíochta córa a dhéanamh córasach. Ní mór dúinn clásail scátháin a chur isteach inár gcomhaontuithe trádála. Ní mór dúinn straitéis mhór cómhalartachta a sheoladh chun bearta scátháin a chur isteach sna caighdeáin Eorpacha nua agus athbhreithniú a dhéanamh ar chaighdeáin atá ann cheana féin. Agus é sin á dhéanamh againn, ní mór dúinn lorg carbóin na dtáirgí a thaispeáint freisin ionas go mbeidh sé soiléir do thomhaltóirí a thuigfidh ansin gur fearr beagnach i gcónaí don phláinéid an táirge a dhéantar san Eoraip. Agus bímis soiléir, mura gcomhlíonann earra na príomhchaighdeáin, níor cheart go gceadófaí dó dul isteach ar thalamh an Aontais amhail is nár tharla aon rud.
Rialacha soiléire, cigireacht shoiléir freisin, le fórsaí custaim comhchoiteann. Is é seo an t-aon polasaí trádála atá inchreidte agus atá ina chosaint chothrom ar ár dteorainneacha agus ar ár dtáirgeoirí freisin ionas nach ngéillfear, dá uireasa, do dhíthionscalú. Is uirlis í an cháin carbóin ag an teorainn a osclaíonn an bealach. Ní mór dúinn é a leathnú, é a iomlánú, é a fheabhsú ionas nach féidir teacht timpeall air agus go gcuirtear i bhfeidhm é i gcás táirgí próiseáilte.

Agus ní mór dúinn ar deireadh ár n-ionstraimí slándála eacnamaíoch a neartú. Seo an méid a luaigh mé taobh leis an bPríomh-Aire Rutte sa Hág, is é sin le rá, slándáil ár bpostanna, ár ngnóthaí, ár gcruthú. Ár maoin thionsclaíoch agus intleachtúil a chosaint níos fearr, infheistíochtaí seach-Eorpacha a scagadh níos fearr in earnálacha íogaire, sinn féin a chosaint níos fearr ar ionsaithe fisiciúla, mar shampla i gcoinne ár gcáblaí fomhuirí agus teileachumarsáide, nó freisin ár mbuíonta satailítí Eorpacha ar nós Galileo, Copernicus nó Iris amach anseo. Tá an tslándáil eacnamaíoch ag croílár na straitéise tráchtála seo freisin.

Is é an cúigiú colún den rathúnas coiteann seo an cath ar son nuálaíochta agus taighde. Go deimhin, ní mór dúinn thar aon rud eile an táirgiúlacht a bheith inár n-intinn de shíor. Agus chuige sin, ní mór dúinn a bheith inár cumhacht iontach nuálaíochta agus taighde.
Mar sin, is muid, i gcás go leor dár dtíortha - labhraím san ionad léinn agus eolais seo - an chumhacht sin cheana féin. Ach caithfimid níos mó talainn a oiliúint. Thar aon ní eile, ní mór dúinn iad a choinneáil inár saotharlanna, ár n-ollscoileanna, ár n-ionaid mhóra agus daoine eile a mhealladh. Agus ní mór a fheiceáil, maidir leis seo, go bhfuil na rioscaí ann. Tá iomaíocht ó Mheiriceá, ach freisin iomaíocht na hÁise ann. Chun é seo a dhéanamh, ní mór dúinn an cuspóir a athdhearbhú go mbeidh 3% de Tháirgeadh Intíre na hEorpa dírithe ar thaighde. Tá tosaíocht aige seo. Táimidne, Francaigh, tar éis ath-infheistiú, ach ní mór dúinn fós leanúint leis an iarracht ó thaobh maoiniú poiblí de, ach go háirithe maoiniú príobháideach, le taighde comhpháirtíochta breise. Ach i ngach áit san Eoraip, ní mór dúinn anois é seo a threisiú agus a thaispeáint go bhfuil sé ina phríomhghné den chomhaontú rathúnas seo. Ní mór an clár Horizon Europe, a bhfuil eolas maith ag ár dtaighdeoirí air, a neartú trí dhíriú ar na cláir is éifeachtaí, go háirithe an Chomhairle Eorpach um Thaighde.

Má athraímid paraidím na réimse seo beidh sé de mhisneach ionainn dul sa bhfiontar arís. Tá an Chomhairle Eorpach um Nuálaíocht tar éis garspriocanna nua a bhaint amach le blianta beaga anuas, ach ní mór dúinn dul i bhfad níos faide le nuálaíochtaí suaiteacha. Agus ní mór dúinn freagracht a ghlacadh as dul chomh fada leis an DARPA Eorpach seo, nach bhfuil muid lántrealmhaithe leis fós, ach atá - leis na foirne eolaithe is fearr i ngach disciplín - ag glacadh rioscaí agus dá bhrí sin caillteanais caipitil nuair nach n-eiríonn leis na tionscadail, toisc go bhfuil sé ríthábhachtach do thionscadail taighde suaite glacadh leis gur mór-roinn í a infheistíonn i nuálaíocht shuaiteach agus sa taighde bunúsach ar an leibhéal is airde. Is trí na fionnachtana seo a bheidh ríomhairí chandamach, bunábhair an lae amárach, sceallóga leictreonacha agus cadhnraí íseal-ídiú in ann an Eoraip a athshuíomh ar léarscáil gheopholaitiúil an fháis. Agus cibé an mbaineann sé le éirí as táirgí fíteashláintíochta a úsáid, cibé an mbaineann sé go beacht le freagairt don chuspóir sláinte seo agus dá bhrí sin an nasc comhshaol-sláinte an duine, cibé an mbaineann sé le fíorfhreagairt a sholáthar le plean Eorpach taighde agus infheistíochta le haghaidh cóireálacha in aghaidh na hailse, galar Alzheimer agus galair néar-mheathlúcháin nó galair neamhchoitianta agus dhílleachta, is í an Eoraip an scála ceart maidir leis na mórcheisteanna seo a bhaineann le taighde, le hathinfheistíocht agus le cláir chomhpháirteacha.

Tá cuspóirí soiléire uaillmhianacha de dhíth orainn mar sin. Agus is í an oiliúint an eochair, sin agus an cumas ár gcuid tallainne a choinneáil agus a mhealladh. Labhair mé cuid mhór faoi acmhainní neamhchoitianta, faoi bhunábhair chriticiúla, ach gan amhras amárach fiú níos mó ná inniu, is é an acmhainn is gainne an caipiteal daonna, an tallann. Agus is é sin an fáth go bhfuil an polasaí oiliúna, taighde agus ardoideachais seo cinniúnach dár nEoraip.
Is léir go gcaithfidh beartas scaipthe agus forbartha ár ngnólachtaí nuathionscanta a bheith ag gabháil leis, rud atá tosaithe againn a sheoladh le Scale Up Europe, tallann, caipiteal le bheith mar mhór-roinn nuálaíochta i gceart.

Agus is é an coinníoll deireanach den chomhaontú rathúnais seo gan amhras an cumas infheistíocht a dhéanamh. Maithigí dom é a rá mar seo, airgead. Agus tá, inniu san Eoraip, tá rialacha don chluiche againn nach bhfuil oiriúnach a thuilleadh mar má ghlacaimid cosaint agus slándáil, intleacht shaorga, dícharbónú ár ngeilleagair agus an teicneolaíocht ghlan, tá balla infheistíochta againn.
Cuireadh na figiúirí go léir in iúl de réir na dtuarascálacha. Dáiríre, léim na tuarascálacha go léir, breathnaím ar a bhfuil á scríobh ag an Uasal Letta, ag an Uasal Draghi, an méid atá scríofa ag an gCoimisiún. Tá dearcadh coitianta ann: deir gach duine go bhfuil gá le idir 650 agus 1,000 billiún in aghaidh na bliana sa bhreis. Is mór an méid é agus ní féidir linn an infheistíocht seo a chur ar athló. Mar ní féidir linn ár slándáil a chur siar go dtí amárach. Ní fiú a bheith ag caoineadh faoi bhainne doirte. Ní féidir linn na hinfheistíochtaí seo a chur siar go dtí amárach mar tá siad á ndéanamh anois agus cinntí infheistíochta á ndéanamh anseo nó gan déanamh. Mar sin ní mór dúinn anois, sna deich mbliana seo, an infheistíocht ollmhór seo a dhéanamh. Agus táimid taobh thiar de na Stáit Aontaithe agus an tSín.

Mar sin caithfidh an infheistíocht ollmhór seo dul trí athrú paraidím inár rialacha comhchoiteanna.

An chéad rud, rud atá as dáta dar liom, ní féidir beartas airgeadaíochta a bheith againn arb é an t-aon chuspóir atá aige ná sprioc bainteach le boilsciú, go háirithe i dtimpeallacht eacnamaíoch ina bhfuil dícharbónú ina fhachtóir a mhéadaíonn praghsanna struchtúracha. Ní mór dúinn an díospóireacht theoiriciúil agus pholaitiúil a ardú maidir le conas cuspóir fáis amháin ar a laghad, nó fiú cuspóir dícharbónaithe, nó sprioc aeráide dár ngeilleagair, a thiomsú i gcuspóirí an Bhainc Cheannais Eorpaigh. Tá sé seo fíor-riachtanach.

Is é an dara rud gur léir gur gá dúinn ár n-acmhainní comhinfheistíochta a mhéadú. Caithfimid, mar a dúirt mé, na céadta billiún euro breise a infheistiú in aghaidh na bliana. Mar sin is é an freagra a bhí againn san Eoraip le blianta beaga anuas ná solúbthachtaí náisiúnta a sholáthar, cabhair ón stát. Ní freagra inbhuanaithe é seo toisc go scoilteann sé an margadh aonair. Tá sé contrártha leis an méid a dúirt mé libh níos luaithe. Teastaíonn acmhainn choiteann uainn. Agus dá bhrí sin, teastaíonn turraing choiteann infheistíochta uainn in athuair, plean mór comhinfheistíochta buiséadach. Is fóirdheontais a theastaíonn uainn.

Anois, níl mé ag iarraidh rudaí a shocrú roimh ré anseo, agus ba mhaith liom iad a bheith aontaithe lenár gcomhpháirtithe go léir. An acmhainn iasachta choitianta a bheidh ann? An gciallaíonn sé meicníochtaí atá ann cheana, meicníochtaí seasmhachta Eorpacha nó meicníochtaí eile a úsáid? Ach i ndeireadh na dála, caithfidh muid acmhainn ár nEoraip maidir le gníomhaíocht airgeadais a dhúbailt, agus é a dhúbailt i dtéarmaí buiséadacha ar a laghad. Tá an turraing infheistíochta poiblí seo ag teastáil uainn chun airgead poiblí a infheistiú sna hearnálacha seo, rud a chiallóidh go gcaithfear ceist an-íogair acmhainní an Aontais féin a chur arís. Tá mé ina fhabhar seo agus sílim go gcaithfidh acmhainní breise dár gcuid féin a bheith againn gan ualach a chur ar shaoránaigh na hEorpa riamh. Cáin charbóin ag na teorainneacha , teacht isteach ó chóras trádála carbóin na hEorpa, cáin a ghearradh ar idirbhearta airgeadais mar a dhéanann an Fhrainc, cáin a ghearradh ar bhrabúis cuideachtaí ilnáisiúnta san áit a ndéantar iad i ndáiríre, agus acmhainní ó ETIAS a úsáid, an cháin a íocann náisiúnaigh neamh-AE nuair a téann siad isteach ar thalamh an Aontais. Tá go leor acmhainní dá chuid féin ag an Eoraip nach ndéanann difear do náisiúnaigh Eorpacha is féidir a úsáid don bhuiséad seo.

Agus ansin, taobh amuigh den pholasaí airgeadaíochta, taobh amuigh dár gcomhbheartas buiséid, a chaithfidh a bheith i bhfad níos uaillmhianaí agus níos láidre tríd an bplean breise 1,000 billiún seo, ní mór dúinn tarraingt níos tréine ar an infheistíocht phríobháideach agus ár n-acmhainní maoinithe príobháidí. Gach bliain, bíonn dhá phríomh-locht ar an Eoraip seo againne. Déarfainn trí cinn fiú.
Is é an chéad cheann ná go sábhálann sí go leor. Táimid ag carnadh saibhreas coigilte. Is mór-roinn an-saibhir sinn, tá imreoirí an-iomaíoch againn. Ach toisc nach bhfuil ár gcóras margadh caipitil comhtháite, níl na coigiltis seo ag dul go dtí na hearnálacha agus na háiteanna cearta. Sin an chéad locht.
An dara locht, nach bhfuil muid ag glacadh go leor riosca. Toisc go bhfuil geilleagar againn atá an-idirghabhálach, téann 75 % de trí bhainc agus institiúidí árachais, agus tá rialacha curtha i bhfeidhm againn dóibh siúd nach ligeann dóibh tarraingt ar a gcistí féin agus riosca a ghlacadh.
An tríú locht: gach bliain téann ár gcoigilteas, thart ar 300 billiún euro de in aghaidh na bliana, i dtreo mhaoiniú na Meiriceánaigh. Nó in aon chás, ag maoiniú tíortha neamh-Eorpacha, go háirithe na Meiriceánaigh, pé acu an bannaí an chiste poiblí nó caipitil riosca atá i gceist. Is áiféis é seo. Agus mar sin ní mór dúinn freagra a thabhairt ar na trí chur as riocht seo trí fhíormhargadh coigiltis agus infheistíochta a bheith againn, is é sin le rá, go n-éireoidh linn gnéithe na dlúthpháirtíochta a chruthú ionas go n-oibreoidh sé, go n-oibreoidh ár gcuid cistí infheistíochta, go ndéanann ár rannpháirtithe uile sa mhargadh na hacmhainní caipitil coigilteas a scaipeadh ionas go mbeidh siad dáilte i gceart inár ngeilleagar.

Mar sin, táimid ag iarraidh dul chun cinn. Tá tús déanta againn. Is dóigh liom go gcaithfimid 12 mhí a thabhairt dúinn féin, gan dul níos faide ná sin, mar gheall go bhfuil an iomarca blianta caite againn á ghealladh. Agus laistigh de 12 mhí, éireoidh linn córas a thógáil le maoirseacht aontaithe, comhrialacha i leith teipe agus gnéithe den chóineasú cánach chun córas a thógáil a bheadh sách inchomparáide leis an méid a rinneamar maidir le maoirseacht ar an mbaincéireacht. Sin nó, mar a mholann daoine áirithe, b’fhéidir go bhfuil gá le córas a dhearadh mar a rinneamar don iomaíocht, a cheadaíonn dúinn córais faisnéise níos solúbtha a bheith againn, ach a chuireann ar ár gcumas aontas a bheith againn agus cúrsaíocht caipitil a chruthú. Níl mé ag iarraidh teacht roimh an réiteach teicniúil, ach ní mór dúinn an t-aontas seo a chruthú, rud atá riachtanach chun caipiteal a chur i gcúrsaíocht.

An dara rud: ní mór dúinn freisin athbhreithniú a dhéanamh ar chur i bhfeidhm Bâle agus Sócmhainneacht. Ní féidir linn a bheith mar an t-aon réimse eacnamaíoch ar domhan a chuireann i bhfeidhm é. Roghnaigh na Meiriceánaigh, ónar eascair géarchéim airgeadais 2008-2010, gan é a chur i bhfeidhm ar a gcuid gníomhaithe. Nílim i bhfábhar gach rud a bhaint as a chéile, nílim i bhfábhar filleadh ar chultúr na mífhreagrachta airgeadais. Níl ann ach go bhfuil mé i bhfábhar cultúr an riosca a chur ar ais i mbainistíocht ár gcoigiltis. Mura bhfuil aon chultúr riosca ann, ní féidir infheistíocht a dhéanamh i dtaighde, i nuálaíocht, i ngnólachtaí nuathionscanta, inár gcuideachtaí. Agus maidir leis sin, tá mé i bhfabhar táirgí, réitigh Eorpacha a bheith ann ionas gur féidir lenár gcoigilteas dul i dtreo ár ngeilleagar a mhaoiniú. Fíormhargadh aonair, aontas coigiltis agus infheistíochta, maolú ar na rialacha a shrianann riosca agus táirgí Eorpacha a ligeann dúinn an sileadh caipitil seo a sheachaint.

Tuigfidh sibh gur samhail nua fáis é an rud atá á bhreacadh agam anseo chomh maith, agus is éard atá i gceist an rathúnas a bhunú ar shimpliú: glacadh le beartas dícharbónú tionsclaíoch ollmhór, athrú ó bhonn ar ár bpolasaí tionsclaíoch iomaíoch agus tráchtála go háirithe, agus fíorbheartas taighde nuálaíochta atá níos uaillmhianaí fós, agus an t-athrú seo ar ár bparaidím airgeadaíochta, buiséid agus airgeadais.

Mar sin, len é seo a chríochnú, cén fáth go ndéanfaí é seo go léir? Dúirt mé ag an tús go bhféadfadh ár nEoraip bás a fháil. Féadfaidh sí bás a fháil mura gcaomhnaíonn sí a teorainneacha agus mura bhfuil a fhios aici conas freagairt do rioscaí seachtracha ó thaobh slándála de. Is féidir léi bás a fháil má thosaíonn sí ag brath ar dhaoine eile agus mura féidir léi táirgiú chun a saibhreas a chruthú agus é a athdháileadh. Ach tá sí ag an bpointe freisin inar féidir léi bás a fháil as a toil féin. Toisc go bhfuilimid tar éis filleadh ar am a ndeachaigh ár nEoraip tríd cheana. Déanann Peter Sloterdijk cur síos go han-mhaith air sna léachtaí atá á thabhairt aige ag an Collège de France leis an éadóchas beagán íorónta sin a aithníonn muid aige agus é á rá go bhfuilimid i gceann de na tráthanna seo ina bhfuil an Eoraip ag smaoineamh ar a meath agus í amhrasach fuithi féin.

Uair amháin eile, níl grá ag ár nEoraip di féin. Nuair a fheiceann muid gach rud atá déanta aici agus an chomaoin atá curtha aici orainn, is aisteach an rud é, ach sin mar atá sé. Bheadh sé ró-fhadálach anseo a rá go bhfuil an t-amhras seo fuithi féin i gcónaí, ó thaobh struchtúir de, san Eoraip. Is sinne an mhór-roinn, an tsibhialtacht gan dabht a chruthaigh amhras agus féincheistiú, cultúr na hadmhála. Agus creidim go dtiocfaidh sé (Sloterdijk) ar ais chuige seo ina chuid léachtanna. Agus tá amhras orainn freisin mar go bhfuil cur isteach ar ár ndaonlathas, mar a dúirt mé níos luaithe ina rialacha, toisc gur ábhar imní an-mhór é ár laghdú déimeagrafach. Agus mar sin, is é an baol dár nEoraip, dul i dtaithí ar an dímheas seo ar bhealach éigin.

*** *** ***

Agus is é sin an fáth ar mhaith liom a mholadh daoibh inniu, ar bhealach an gheallúint a ba mhaith liom a dhearbhú eadrainn, go ndéanfaí iarracht fós an daonnachas Eorpach seo a cheanglaíonn muid a chosaint. Más mian linn ár dteorainneacha a chosaint , más mian linn fanacht inár mór-roinn láidir a tháirgeann agus a chruthaíonn, tá sé sin amhlaidh toisc nach bhfuil muid cosúil leis na cinn eile. Agus ní mór dúinn gan dearmad a dhéanamh riamh nach bhfuil muid cosúil leis na cinn eile. Bhí an frása iontach seo ag Camus ina ‘Litreacha chuig cara Gearmánach’: “Is eachtra choiteann í ar nEoraip a leanaimid á dhéanamh, in bhur n-ainneoin, i ngaoth na hintleachta”. Sin í an Eoraip. Is eachtra í a leanann muid á dhéanamh, ainneoin gach duine a bhfuil amhras orthu, i ngaoth na hintleachta. Agus cad a chiallaíonn sé sin ? Ciallaíonn sé go bhfuil níos mó i gceist le bheith Eorpach ná cónaí i dtír ón Mhuir Bhailt go dtí an Mheánmhuir nó ón Atlantach go dtí an Mhuir Dhubh. Coincheap áirithe den duine a chosaint a chuireann an duine aonair saor a bhfuil réasún agus tuiscint aige, os cionn aon rud eile. Ciallaíonn sé a rá, ó Pháras go Vársá agus ó Liospóin go Odessa, go bhfuil caidreamh sainiúil againn le saoirse agus ceartas. Roghnaíomar i gcónaí an duine, sa chiall chineálach, a chur os cionn gach rud. Agus ón Renaissance go dtí ré an tSoilsithe go dtí deireadh ré an ollsmachta, is é seo a rinne an Eoraip.

Is é seo an rogha a athdhearbhaítear i gcónaí. agus a dhéanann idirdhealú idir sinn agus daoine eile. Ní rogha shoineanta é arb é atá ann smacht ar ár saol a ligean le gníomhaithe móra tionsclaíochta faoi rá is go bhfuil siad ró-láidir. Níl sé seo ag teacht leis an rogha Eorpach ná le daonnachas na hEorpa. Is rogha é a dhiúltaíonn smacht ar ár saol a ligean le cumhachtaí rialaithe stáit nach bhfuil meas acu ar shaoirse an duine aonair réasúnach. Is iontaobh é sa duine saor a bhfuil cumas réasúnaíochta aige. Is muinín atá ann san eolas, sa tsaoirse, sa chultúr. Agus is teannas leanúnach é idir traidisiún agus nithe buanseasmhacha agus nua-aoiseachas mar chúnamh. Is éagothroime é a bheith Eorpach agus is é seo a chaithfimid a chosaint. An daonnachas seo atá chomh leochaileach, ach a scarann amach sinn ó dhaoine eile. Agus anseo ba mhaith liom a áiteamh go bhfuil sé seo idir dhá cheann na meá anois. Caithfimid é a chosaint mar, mar a dúirt mé, níl an daonlathas liobrálach buan. Deirim é ar an lá thar a bheith tábhachtach seo, tá mé ag smaoineamh ar ár gcairde Portaingéileacha, 50 bliain go dtí an lá tar éis Réabhlóid Lus na Gile.

Caithfear an tsaoirse a bhaint amach. Agus i ngach áit ar ár mór-roinn, baineadh amach é go cinnte trí streachailtí, fiú anuas go dtí tús an chéid seo. Ná déanaimis dearmad air sin go deo, ní rud atá slánaithe go buan í. Ní cheadaíonn sí leisce. Agus is é sin an fáth nach mór dúinn leanúint ar aghaidh ag cosaint dúshraith riail an dlí: scaradh na gcumhachtaí, cearta freasúra agus mionlaigh, córas dlí neamhspleách, an saorphreas, ollscoileanna féinrialaithe agus saoirse acadúil. Diúltaítear dóibh sin in an iomarca tíortha Eorpacha. Sin an fáth a bhfuilim anseo ag cosaint na coinníollachta buiséadaí atá nasctha leis an gceartas maidir le híocaíocht chistí an Aontais. Agus ní mór dúinn é a neartú tuilleadh le nósanna imeachta maidir le tuairisciú agus smachtbhannaí nuair a bhíonn sáruithe tromchúiseacha i gceist. Ní cúntar siopa í an Eoraip ina nglactar leis gur féidir pé prionsabail a thaitníonn linn féin a roghnú.

Sin é an fáth freisin nach mór dúinn ár gcumas a neartú chun cur isteach agus bolscaireacht a chosc, go háirithe le linn amanna toghcháin mar seo. Fuair ár gcairde Seiceacha taithí air sin, cháin ár gcairde Beilgeacha é, ach inniu tá sé ag leathnú inár gcríocha trí chainéil teilifíse, trí líonraí sóisialta, trí úsáid a bhaint as gné dár rialacha atá soineanta, a rinneadh le haghaidh gníomhairí a raibh ar bhealach éigin meas acu ar iompar sibhialta daonlathach. Ach tá méadú ar bholscaireacht, ar fhaisnéis bhréagach, atá ag baint croitheadh as ár ndaonlathais liobrálacha agus ag moladh múnla eile. Mar gheall air seo, ní mór dúinn troid ina choinne, trédhearcacht iomlán a chur i bhfeidhm agus thar aon rud eile toirmeasc a chur ar an ábhar seo nuair a dhéantar toghcháin a chur bun os cionn. Mar sin féin, tá gach cúis ann a bheith dóchasach nuair a fheicimid an Pholainn, tír ina raibh, díreach cúpla mí ó shin, nuair a bhí roinnt daoine ag insint dúinn go raibh gach rud socraithe, ní hamháin go raibh an rannpháirtíocht is mó dá stair i vóta daonlathach, ach roghnaigh sí páirtí a bhí tírghrách agus a chosain an daonlathas liobrálach araon. Agus mar sin ní mór dúinn dul i mbun an troid seo ar son an daonlathais liobrálaigh, ar son oscailteacht pholaitiúil i ngach áit ar thalamh na hEorpa agus iarracht a dhéanamh oiread agus is féidir é a Eorapú. Níl mé chun dul i bhfad scéil a thuilleadh. Le linn chonclúidí na comhdhála ar thodhchaí na hEorpa, chosain mé rannpháirtíocht na saoránach, painéil saoránach, tionscnamh Eorpach na saoránach, reifrinn Eorpacha. Sílim go gcaithfimid na tionscnaimh seo a fhorbairt san Eoraip. Tá siad riachtanach chun níos mó fuinnimh a thabhairt don demos Eorpach. Agus na liostaí iarrathóirí pairliminte trasnáisiúnta sin a cheadú freisin, arb é rud atá iontu an deis fíor-dhíospóireacht dhaonlathach Eorpach a bheith ann tráth na dtoghchán Eorpach. Féach ar na toghcháin atá againn inniu: is toghcháin náisiúnta iad seo go léir. Sin í an fhírinne. Toisc nach bhfuil liostaí againn trasna na hEorpa go léir. Níor spreag an smaoineamh seo, go fóill pé scéal é, aontú tola i measc ár gcomhpháirtithe, lena rá go measartha. Ach is é an rud is tábhachtaí ná nach féidir linn mór-roinn de institiúidí a bheith againn a chinnfidh níos mó agus níos mó agus an rannpháirtíocht dhaonlathach fós ag leibhéal 1979. Caithfidh muid a bheith misniúil freisin leis an daonlathas Eorpach a threisiú agus beidh rialacha athbhreithnithe ag gabháil leis sin. Tá comhaontú an-láidir idir an Fhrainc agus an Ghearmáin chun bogadh i dtreo tromlach cáilithe i gcúrsaí beartais eachtraigh agus cánachais. Tá sé seo ar cheann de na leasuithe riachtanacha, fiú dá mbeadh orainn dul i bhfad níos faide ar an ábhar seo. Ach ní chuirfidh mé ualach oraibh ag trácht air inniu.

Thar aon ní eile, mar a dúirt mé, is ionann an daonnachas Eorpach seo a chosaint agus a mheas, nach mór dúinn an daonlathas liobrálach seo a bhfuil meas againn air a chosaint agus a neartú lasmuigh dár n-institiúidí. Is é ceárta na saoránach é, trí eolas, cultúr agus eolaíocht atá san Eoraip againn. Is éard atá i gceist le bheith Eorpach ná a cheapadh nach bhfuil aon rud níos tábhachtaí, i ndáiríre, ná a bheith i do dhuine aonair saor, a bhfuil réasún agus eolas aige. Agus nuair a fheicimid amhras, tuairimí comhcheilge, amhras faoin eolaíocht agus faoi údarás an dioscúrsa eolaíochta ag teacht go barr uisce arís, tá freagracht orainn mar Eorpaigh é a chosaint, é a mhúineadh, eolaíocht roinnte saor in aisce agus oscailte a chosaint freisin agus é a roinnt. Déanfaimid an troid seo go hidirnáisiúnta , ach ní mór dúinn na hionstraimí a neartú freisin. Seacht mbliana ó shin, mhol mé comhghuaillíochtaí idir ollscoileanna. Cruthaíodh níos mó ná caoga a bhuíochas sin do uachtaráin ollscoile, do mhic léinn agus d’ollúna. Agus ba mhaith liom buíochas a ghabháil libh as sin. Fágann sé gur féidir cúrsaíocht an eolais agus na malartuithe a struchtúrú. Ní mór dúinn bogadh ar aghaidh go dtí an dara céim: bonn láidir a chur faoin maoiniú agus a lánpháirtíocht a neartú agus bogadh i dtreo dioplómaí Eorpacha atá ina n-iomláine i gcomhpháirt. Baineann sárfheabhas Eorpach le fios gnó freisin. Is é sin an fáth nach mór dúinn Erasmus a mhéadú faoi dheich i réimse na bprintíseachtaí agus an ghairmoiliúna le sprioc de ar a laghad 15 % de phrintísigh ag fáil taithí soghluaiste Eorpach faoi 2030.

Tá sé seo le seachadadh freisin trí chomhghuaillíochtaí de mhúsaeim agus trí chomhghuaillíochtaí de leabharlanna Eorpacha a chruthú chun comhpháirtíochtaí a éascú, digitiú a spreagadh, cúrsaíocht agus rochtain ar shaothair agus ar leabhair san Eoraip a fheabhsú. Má sheachadtar an spiorad Eorpach seo, scaipfear comhshamhlaíocht maraon leis. Agus mar sin, is mian liom go ndéanfaimid an t-ardán tagartha closamhairc don Eoraip as ARTE, an t-ardán do na hEorpaigh go léir, ionas gur féidir leis an méid atá sé a dhéanamh faoi láthair a shárú trí ábhar ar ardchaighdeán a thairiscint agus a dháileadh i ngach teanga san Eoraip. Chun saibhreas ár n-oidhreacht chultúrtha Eorpach a chur chun cinn, foghlaim na dteangacha Eorpacha a chur chun cinn agus ár múnla de chosaint cóipchirt agus maoiniú na cruthaitheachta ealaíonta a chosaint mar atá sé treisithe againn le blianta beaga anuas. Is éard atá i gceist le spiorad na hEorpa a chur ar aghaidh chuig na glúnta óga ná deis a thabhairt dóibh dul i dtaithí ar ár mór-roinn, is é sin le rá, taisteal agus malartú. Mar sin taobh amuigh d’ Erasmus agus d’Erasmus na printíseachta, ar bhealach an-choncréideach, mar a dúirt Enrico Letta go han-mhaith ina thuarascáil, ba cheart a bheith in ann taisteal ar an traein i ngach áit san Eoraip. Níl ár bpríomhchathracha nasctha i gceart fós. Tá rath ar an bpas Idir-ráille. Caithfidh sé comhthacaíocht a dhéanamh anois le Eoraip na dtraenacha, atá chomh mór ina thionscadal ceangail agus atá sé ina thionscadal cultúrtha, is é sin le rá tionscadal do scaipeadh mac léinn, daoine óga, cúrsaíocht eolais idir príomhchathracha. Agus ó mo thaobhsa, ba mhaith liom go mbeadh sé bunaithe ar Eorapú an Phas cultúir, nach aireagán Francach é. Mar sin féin, tá a fhios agaibh gur breá linn a bheith seobhaineach, ach is aireagán ón Iodáil é, ó Matteo Renzi, a chóipeáil muid. Rinneamar iarracht é a fheabhsú. Lean roinnt daoine eile sinn. Agus sin í an Eoraip. Is éard atá i gceist leis ná inspioráid a fháil ó shamplaí maithe. Ach anois caithfimid é a ghinearálú toisc go gceadaíonn an pas cultúir seo rochtain iontach dona daoine is óige agus do go leor teaghlach.

Agus mar sin, mar a fheiceann sibh, níl náire orainn a bheith uaillmhianach maidir le Eoraip seo an eolais, an chultúir, na faisnéise. Ach ní mór dúinn é a chosaint freisin sa nóiméad ina mairimid. Mar táimid anseo inniu san ollscoil seo, in áit fhisiciúil inar féidir linn smaointe a mhalartú faoi choimirce na n-intinn mhóra, in am agus i sibhialtacht a bhfuil cleachtadh againn air. Ach ní féidir le haon duine neamhaird a dhéanamh ar an bhfíric go dtarlaíonn ár saol inniu i spás eile, saol ár bpáistí agus níos mó ná sin ár n-ógánaigh, an spás digiteach seo.
Agus níl smacht againne, Eorpaigh, ar an spás seo. Ar an gcéad dul síos, ní tháirgeann muid go leor ábhair - tá sé mar chuid den uaillmhian a luaim agus a gcuirim ar a shon - ach ní dhéanaimid na rialacha a chinneadh a thuilleadh fiú. Agus is athrú as cuimse antraipeolaíoch, sibhialtachta é seo. Nuair a bhíonn leanaí inniu ag caitheamh uaireanta fada an chloig os comhair scáileáin, nuair a bhíonn ógánaigh ag cur eolais ar chultúr, ar an saol pearsanta agus an saol na mothúchán trí na scáileáin seo agus an t-ábhar ar féidir a nochtadh dóibh; nuair a bhíonn struchtúr an díospóireacht dhaonlathach leagtha amach sa spás seo, an spás digiteach seo ina gcónaímid, agus is é sin go bunúsach an spás is mó ina gcónaíonn muid in aimsir ár saoil inniu, an bhfuilimid dáiríre, mar Eorpaigh, ag dul an smacht air a fhágáil ag daoine eile ? Níl.
Agus d’aonghnó a deirim libh gur troid chultúrtha agus sibhialtachta é seo. Mar is ansin atá ár ndaonlathas i gceist dáiríre; mar is é sin an áit a mhúnlaítear tuairim ár bpobail. Is iontach an daonlathas a bhfuil an vótáil saor ann. Ach ar deireadh, má bhíonn tionchar imeartha ar an vóta seo, má chuirtear feasacht as riocht, má dhéantar roghanna a athrú de bharr treoir ó dhuine nó ó dhuine eile, cén daonlathas atá againn? Agus mar sin, deirim libh go láidir, ní ábhar teicniúil é seo, ní ábhar polasaí poiblí é. Ceist beatha agus báis dúinn uilig an cumas chun ord poiblí digiteach daonlathach a chruthú.

Is ceist inmharthanachta í gan amhras chun ár ndaonnachas a chosaint. Mar sa lá atá inniu ann, tá, go bunúsach, dhá mhúnla i réim. Tá múnla Angla-Shacsanach agat a roghnaíonn, i ndáiríre, an spás maireachtála seo a fhágáil faoi roghanna príobháideacha: tiocfaimid chun cinn, agus tá muinín againn. Tá na cuideachtaí móra ann a bhfuil líonraí sóisialta, ardáin acu: tá algartaim acu, dealraíonn sé go bhfuil sé seo an-chasta, ach sinne, tomhaltóirí, is maith linn é, breathnaíonn sé éifeachtach. Ach is rogha é a chuireann saoránaigh i staid ísleachta i gcomparáid le tomhaltóirí. Ansin tá rogha eile agaibh, an rialú trí smacht, is é sin le rá aghaidh a thabhairt ar an neamhord, an aimhrialtacht trí smacht. Riaradh ón stát atá i gceist, ar nós na Síne, ach tá cumhachtaí úasfhlathacha eile atá ag bogadh i dtreo na samhla seo freisin.

Is í an tsamhail dhaonnach, an tsamhail nach mór don Eoraip a fhorbairt - agus ní féidir leis a bheith ann ach trín Eoraip - is samhail í a chruthaíonn ord daonlathach, is é sin le rá trédhearcach, ionraic, ina ndéanaimid díospóireacht ar na rialacha agus ina roghnaíonn muid iad. Sin é an fáth gur mhaith liom Eoraip le cead rochtain dhigiteach ó 15 bliain d’aois a chosaint. Roimh 15 bliana d’aois, ní mór smacht a bheith ag tuismitheoirí ar rochtain ar an spás digiteach seo mar gur rochtain é, mura rialaítear a bhfuil ann, gur toradh é ar na rioscaí go léir agus an saobhadh intinne, a chothaíonn gach cineál fuatha. Ní mór dúinn é, mar a dhéanaimid dár leanaí, agus táim á rá seo le go leor tuiscint choiteann. An gcuireann aon duine a leanbh isteach sa dufair ag 5 bliana d’aois, 10 mbliana d’aois, 12 bliain d’aois? Ní dhéanfadh éinne, sílim, ina aigne cheart. Bímid ag cosaint an linbh sa bhaile, téimid in éineacht leis go dtí doirse na scoile, ansin doirse an choláiste agus tugann muid ar láimh é/í do dhaoine iontaofa a chuirfidh oideachas air. Eagraímid gníomhaíochtaí ansin nuair is féidir linn ionas gur féidir leis níos mó a fhoghlaim agus seasamh ar a b(h)onnaí féin. Ach sa lá atá inniu ann, ar feadh roinnt uaireanta sa lá, osclaíonn muid an doras go dtí an dufair. Agus tá an leanbh céanna mar sprioc don chibearbhulaíocht. Is féidir leis a bheith ina sprioc freisin d’ábhar pornagrafach, do choiriúlacht pedifileach. Sin é atá sa spás seo toisc nach bhfuil sé rialaithe. Agus toisc nach bhfuiltear ag coinneáil súil air ó thaobh modhnóireachta ach an oiread. Ar mhaith libh go n-inseodh mé daoibh cé mhéad modhnóir Fraincise atá ag gach ceann de na hardáin seo, na líonraí seo ? Níl fiú deichniúr, i gcás roinnt acu. Dá bhrí sin, ní mór dúinn smacht a fháil ar ais ar shaol ár bpáistí agus ár n-ógánach san Eoraip agus an aois aibíochta digiteach a chur i bhfeidhm ag 15 bliana d’aois agus ní roimhe sin, agus modhnóireacht a fháisceadh ar ardáin, sin nó láithreáin áirithe a dhúnadh.

Agus ní mór dúinn ansin a bheith i bhfad níos díograisí agus an spás digiteach seo a athshibhialú. Sa tslí ina gcuirimid cosc ar ráitis chiníocha, ar ráitis fhrith-Sheimíteacha, ar fhuathchaint, ní mór dúinn leis an bhflosc céanna iad a thoirmeasc sa spás digiteach, áit a bhfágann an deis a bheith gan ainm go scaoiltear bac ar an bhfuath. Is comhrac ar son na sibhialtachta agus an daonlathais é seo. Caithfimid é a throid mar Eorpaigh. Tá sé fíor-riachtanach agus cuirim é i gcroílár an chatha seo nach mór dúinn a fhearadh.

Agus ansin is léir gur daonnachas dínite agus ceartais é ár ndaonnachas Eorpach. Is aoibhinn linn saoirse agus eolas, ach tá an tóir shainiúil seo againn ar chothrom na Féinne, ar an gcomhionannas, rud a dhéanann idirdhealú idir muid agus ilchríocha eile.
Tá comhionannas idir mná agus fir ag croílár an tionscadail seo. Leis an Eoraip, tá go leor bainte amach againn maidir le cothromaíocht idir an obair agus an saol, idir tuismitheoirí, idir cúramóirí, trédhearcacht pá, comhionannas, etc. Ba mhaith liom inniu go rachaimis níos faide chun cinn tríd an gceart chun toircheas a fhoirceannadh go deonach a áireamh i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, mar atá déanta againn inár mBunreacht. Toisc go bhfuil comhionannas idir mná agus fir ag croílár an tionscadail dhaonnach seo, tá sé i gcroílár an rud is Eoraip ann.

Tá an Eoraip seo tógtha freisin ar chomhpháirtíocht shóisialta, is é sin le rá fonn chun comhpháirtíocht a chothú inár sochaí. I ndílseacht d’ oidhreacht Jacques Delors, dá chlár Eorpach um chúnamh do na daoine is lú acmhainne, molaim go gcruthófaí clár dlúthpháirtíochta Eorpach a chruthú, bunaithe ar Chiste Sóisialta na hEorpa, a chabhróidh le tionscnaimh na mBallstát tacaíochtaí éagsúla a chur ar fáil agus a chuirfidh ar ár gcumas tacú ar bhealach sóisialta leis na haistrithe atá á gcur i bhfeidhm againn.
Agus mar sin ní mór don Eoraip ionstraimí nua a tharraingt chuici féin chun tacú le daoine agus críocha san aistriú sóisialta seo. Tá sé seo fíor-riachtanach. Cosnóimis, tacaímis le muintir na hEorpa leis an bpolasaí ceartais seo a thugann barántas ar Eoraip a ligeann dóibh freisin gach ceart a chleachtadh: saorghluaiseacht, inrochtaineacht, an comhrac in aghaidh an idirdhealaithe agus ceart dul chun cinn a dhéanamh.
Agus nuair a labhraímid faoi cheart agus cóir, ní tharraingeoidh mé isteach anseo an díospóireacht is dóigh liom atá beo faoi chánacha ar ioncaim - mar gur díospóireacht mhaith í nuair a fheicimid carnadh an rachmais sa domhandú a mairimid tríd - ach is é mo thuairim nach díospóireacht í seo is ceart dúinn a thabhairt chuig leibhéal na hEorpa, is díospóireacht í nach mór dúinn a thabhairt chuig an leibhéal idirnáisiúnta, mar a rinneamar leis an íosmhéid cánach, ar éirigh leis an bhFrainc í a chur i láthair. Sin é an fáth, go bhfuil an comhghuaillíocht seo tógtha againn sa G20, in éineacht leis an Uachtarán Lula, chun cánachas ar ioncam an-ard a bhaint amach. Agus is sa G20, ar scála níos airde ná an OECD, a chaithfimid an troid seo a dhéanamh.

Go bunúsach, tá an daonnachas Eorpach seo, an smaoineamh áirithe seo den Eoraip ar thrácht George Steiner air, comhdhéanta de rudaí an-íogair: smaoineamh seo shaoirse an stáit bunaithe ar an reacht, an fonn seo eolas, cultúr agus an gaol le comhionannas a chaomhnú, mar a luaigh mé. Ach is í Eoraip seo na gcaiféanna, ár bpríomhchathracha ar palimpsestí uilig iad, i ndáiríre. agus is é an teannas buan seo atá againn idir an oidhreacht atá le seachadadh agus an nua-aimsearthacht a chorraíonn rudaí. Agus is é seo an fáth go bhfuil ár nEoraip gafa i gcónaí sa teannas seo, ach go bhfuil cead cainte aici maidir leis.
Tá cead cainte aici mar go bhfuil sí ag síorchosaint ár gcultúr, á sheachadadh, mar a luaigh mé, tríd an uathúlacht seo a chosaint, ar an gcomhphlé idir a cuid ollscoileanna, a háiteanna caoinchomhluadair, a cuid caiféanna, ach freisin trí bheith ina limistéir a chinneann a tírdhreacha a chosaint. Agus creidim gur cheart smaoineamh mar sin ar an uaillmhian a chaithfidh a bheith againn agus atá tar éis fás ionainn le gairid dár bhforaoisí, dár bhfarraigí agus dár n-aigéan. Ní hé atá sa mhéid seo cineál speabhraíd a bheadh ag duine nua-aimseartha gan mhothú don saol, ar mian leo éiceolaíocht a chur i ngach áit, óir uaireanta cloisim trácht ar an scigcharactar sin. Ní hea! Cosaint ár bhforaoisí, cosaint ár mbithéagsúlachta, ár bhfarraigí agus ár n-aigéin a chosaint , níl ann ach go bhfuil a fhios againne daonnaithe Eorpacha conas a chomhaireamh go dtí a trí: an ghlúin roimhe seo, an ghlúin inár ndiaidh agus sinne; agus gur taisce í ár nEoraip a fuaireamar mar oidhreacht agus a sheolfaimid ar aghaidh. Agus ní féidir gach rud atá ráite agam ar ball a dhéanamh trí acmhainní nádúrtha neamhinathnuaite a scrios. Agus is é sin an fáth gur uaillmhian daonnachtúil thar rud ar bith é an uaillmhian i leith na bithéagsúlachta, an uaillmhian cosaint a dhéanamh ar ár bhforaoisí agus ár n-aigéin agus gach rud a bheidh le forbairt againn sna polasaithe atá le cur i bhfeidhm dár nEoraip.

Deirim é seo freisin mar níl mé ar dhuine díobh sin a cheapann go bhfuil cearta níos treise ag an dúlra ná atá ag an duine. Is daonnachas Eorpach é, i mo shúile-sa, a ghlacann freagracht as an dúlra a chosaint toisc gur cuid dár gcothromaíocht é agus gur rud é a tháinig anuas chugainn. Ach sin é a dhéanamh mar dhaonnaigh dúinne agus dár bpáistí.

*** *** ***

A dhaoine uaisle, ghlac mé ró-fhada, tuigim é sin. Ach tá an oiread sin le rá fós agus tá a fhios agam go maith go ndéanfaidh daoine áirithe mé a cháineadh ag deireadh na cainte seo mar nár labhair mé go leor faoi mhór-roinn na hAfraice, faoinár gcomharsanacht, faoi athchóiriú na gconarthaí, faoi na conarthaí seo a dhéanamh níos nua-aoisí agus faoi gach rud nach bhfuil ráite agam.
Is comhrá í an Eoraip nach gcríochnaíonn go deo. Agus is tionscadal é nach bhfuil aon teorainn leis. Is fíor sin ó thaobh fealsúnachta agus sibhialtachta de. Ná déanaimis dearmad go deo gur fhuadaigh dia Gréagach an Eoraip ar thailte na hÁise, de réir dealraimh. Tá cineál débhríochta ann agus sin an fáth nach dtagann deireadh leis an gcomhrá. Anseo sa Sorbonne, d’fhiafraigh Ernest Renan cad a bhí i náisiún. Agus tá an t-am tagtha don Eoraip a fhiafraí di féin céard atá le bheith inti.

I mo thuairim-se, nuair a bhítear ag caint faoin Eoraip bítear i gcónaí ag caint faoin Fhrainc. Ach mar a thuigeann sibh, táimid ag maireachtáil i dtráth cinniúnach. D’fhéadfadh ár nEoraip bás a fháil, a dúirt mé libh. Agus b’fhéidir di bás a fháil de bharr sórt cleasa staire. Is amhlaidh go bhfuil go leor déanta aici le blianta anuas. Mar ar bhealach bhuaigh smaointe Eorpacha an choimhlint Ghramsciach: níl fonn ar lucht náisiúnachais ar fud na hEorpa a rá a thuilleadh go bhfuil siad chun an euro agus an Eoraip a fhágáil. Ach chuir siad go léir sinn i dtaithí ar dhioscúrsa “sea ach..” arb ionann é agus a rá: “táim ag glacadh le gach a ndearna an Eoraip, ach déanfaidh mé níos simplí í, ach déanfaidh mé é gan cloí leis na rialacha, ach déanfaidh mé é, go bunúsach, trína bunsraith a mhaslú”. Go bunúsach, ní mholann siad a thuilleadh an foirgneamh a fhágáil nó é a leagan. Molann siad gan rialacha comh-úinéireachta a bheith ann a thuilleadh, ná a thuilleadh a infheistiú , ná cíos a íoc níos mó. Agus deir siad: oibreoidh sé. Agus is é an baol atá ann go bhfuil gach duine eile ag éirí eaglach agus iad ag rá: “Tá na náisiúnaithe, na frith-Eorpaigh an-láidir i ngach áit inár dtíortha”. Ní hiontas é sin, tá faitíos ann, tá fearg ar dhaoine in am seo na dturraing a mairimid ann go díreach mar go mbraitheann ár gcomhghleacaithe ar fud na hEorpa go bhféadfaimis bás a fháil nó imeacht as.

Níl an freagra le fáil sa bhfaitíos, ach sa dánacht. Ní hé an freagra á rá go bhfuil “siad ag treisiú i ngach áit” ach á rá go bhfuil rogha againn. I mbliana, roghnóidh muintir na Breataine a dtodhchaí, roghnóidh na Meiriceánaigh a dtodhchaí; ar an 9 Meitheamh, déanfaidh na hEorpaigh é sin freisin.
Ach ní hé an rogha ceart leanacht ag déanamh mar a rinneamar i gcónaí, ná ní freagra é an coigeartú, ach a bheith sásta paraidímí nua a chur chun tosaigh. Mar sin tá a fhios agam go maith, tar éis Voltaire, go bhfuil sé deacair a bheith dóchasach - I gcás roinnt daoine b’fhéidir gur ceist chreidiúnachta í – tá a fhios agam. Ach is cineál dóchais é an toil.

Sea, creidim gur féidir linn smacht a fháil arís ar ár saol, ar ár gcinniúint, trí chumhacht, rathúnas agus daonnachas ár nEoraip. Agus go bunúsach, ag am a bhfuil muid i ré éiginnte, agus le caint Hannah Arendt a athrá gan a lua i gceart, ina saothar ‘Cás an Duine Nua-aimseartha’: an bealach is fearr chun eolas a fháil ar an todhchaí nuair a fhilleann imeachtaí na staire, nuair a tharlaíonn an rud gan choinne, an bealach is fearr le eolas a bheith againn ar an todhchaí ná gealltanais a dhéanamh agus a choinneáil.

Is ea, is é atá á mholadh agam daoibh, lenár soiléireacht mar thaca againn, na geallúintí móra seo a dhéanamh don Eoraip sna deich mbliana atá le teacht, agus troid go dian chun iad a choinneáil. Mar sin, b’fhéidir go bhfuil deis againn eolas a fháil ar an todhchaí. Ar aon chaoi, beidh muid tar éis troid ar son ár rogha Eorpa.

Go maire an Eoraip, go maire an Phoblacht agus go maire an Fhrainc!